Հ.Մ.Ը.Մ.ի Կեդրոնական Վարչութեան ատենապետ եղբ. Գառնիկ Մկրտիչեան Աթէնք գտնուեցաւ անցեալ շաբաթավերջին, մասնակցելու համար Յունաստանի Հ.Մ.Ը.Մ.ի Ներկայացուցչական ժողովին:
Այս առիթով հետաքրքրական զրոյց մը ունեցանք իր հետ:
Հ.Մ.Ը.Մ.ի Կեդրոնական Վարչութեան քառամեայ նստաշրջանի առաջին տարին արդէն լրացած է: Ինչպիսի՞ աշխատանքներով յատկանշուեցաւ անցնող տարեշրջանը:
Ինչպէս ծանօթ է, Հ.Մ.Ը.Մ.ի Կեդրոնական Վարչութիւնը կը գործէ քառամեայ նստաշրջանով: Մեր կազմը ընտրուեցաւ անցեալ տարուայ Սեպտեմբեր 5ին: Կը բաղկանայ 13 հոգիներէ, աշխարհագրական բաժանումով: Նստավայրը եւ դիւանը կը գործեն Լիբանանի մէջ:
Այս կազմը բաւական լուրջ մարտահրաւէրի մը առջեւ դրուեցաւ: Արդէն ժողովէն հիմնական ծրագիր մը դրուած էր մեր առջեւ: Ռազմավարական ծրագրի մշակումը: Մեր իրականութեան մէջ Հ.Մ.Ը.Մ.ը առաջին կազմակերպութիւնն է որ կը տեսնեմ, որ կը մտածէ թէ տաս տարիէն ուր կÿուզէ տեսնել իր միութիւնը: Հետեւաբար, կը տեսնէք, որ բաւական լաւ որոշում էր այս: Ժողովը ինքնին արդէն որոշ սկզբունքներ ճշդած էր այս գծով: Եկանք այն եզրակացութեան որ 11 կէտերէ բաղկացած ռազմավարական ծրագիրը պէտք է մէկ առ մէկ կէտերը ի գործ դնէ: Արդէն գործնականի մէջ անցանք: Շուտ լուծուելիք հարցեր չէին, քանի որ տասնամեակի մը վրայ ծրագրաւորում է:
Անցնող տարին արդէն կամաց-կամաց ընտելացանք այս հարցի գործնականացման հանգրուաններուն:
Այս տարի կը զուգադիպի հայ սկաուտի 100ամեակին: Ուրեմն 2012ին մէջ առաջին անգամ ըլլալով պիտի նշենք կարեւոր այս թուականը:
Թեւակոխած ենք արդէն ամառնային շըրջանը, ուր բանակումներ կը կազմակերպուին: Ի՞նչ կը ծրագրէք այս ամրան համար:
ՀամաՀ.Մ.Ը.Մ.ական երկու ծրագիրներ պիտի գործադրուին այս տարի:
Մէկը միջցամաքամասային խաղերու կազմակերպումն է, որ Նոյեմբերին Արժանթինի մէջ պիտի կայանայ: Այս ալ առաջին անգամ ըլլալով տեղի կÿունենայ, քանի որ Արեւելեան-Արեւմտեան Ամերիկաներ, Գանատա, Աւստրալիա եւ հարաւային Ամերիկա պիտի համախմբուին Արժանթինի մէջ:
Մնացեալ ցամաքամասերը բաժնուած են Եւրոպա, Միջին Արեւելք (Հայաստանն ալ հոն կը մտնէ):
Օգոստոսին տեղի պիտի ունենայ հայ սկաուտի 100ամեակին նուիրուած տօնակատարութիւնը: Եթէ պատմութիւնը քիչ մը թերթատենք, պիտի տեսնենք, թէ հայ սկաուտիզմը Հ.Մ.Ը.Մ.ի պատմութեան զուգահեռ ընթացած է: Մեր միութեան ռահվիրաններն են՝ Գրիգոր Յակոբեան, Շաւարշ Քրիսեան :
Կազմակերպողը պիտի ըլլայ Հայաստանի մեր կազմակերպութիւնը: Նկատի առնելով որ առաջին անգամն է որ այսպիսի կարեւոր տօնակատարութիւն մը տեղի պիտի ունենայ, առնուած է նաեւ Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահի հովանաւորութիւնը: Ձեռնարկները պիտի իրագործուին Բիւրականի մեր բանակավայրին մէջ, ուր պիտի համախմբենք աշխարհի չորս ծագերէն ներկայացուցիչներ: Ներկայ պիտի ըլլան Կովկասեան երկիրներէն ներկայացուցիչներ, Միջազգային ֆետերասիոնի քարտուղարը Զուիցերիայէն, եւ համահայկական կառոյց ունեցող կազմակերպութիւններու ներկայացուցիչներ:
Մէկ շաբթուայ բանակում տեղի պիտի ունենայ, զուտ սկաուտական: Բայց բացման հանդիսութեան զուգահեռ պիտի նշուի նաեւ հայ սկաուտութեան 100ամեակը: Կÿակնկալեմ թէ Հայաստանի պետութիւնը եւս իր ներդրումը պիտի ունենայ այս տօնակատարութեան, որ համաշխարհային տարողութեամբ գործ մըն է:
Մենք չուզեցինք խճողել ձեռնարկները, որպէսզի որքան կարելի է աւելի լայն մասնակցութիւն ապահովուի: Արդէն բանակումի կազմակերպումը դեռ հեռու է. նախատեսուած է 2014ին:
Այս տարի Օգոստոսին տեղի պիտի ունենայ համաՀ.Մ.Ը.Մ. սկաուտական խմբապետական համագումարը, որ ամէն քառամեակի մէկ հատ կը կազմակերպուի:
2013ը տրամադրած ենք համաՀ.Մ.Ը.Մ.ական մրցումներուն, որ տեղի պիտի ունենան Օգոստոս ամսուն, Երեւանի մէջ: Նաեւ կայ 2014ի համաՀ.Մ.Ը.Մ.ական բանակումը, նորէն Օգոստոսին, նորէն Բիւրականի մէջ:
Հիմնական ձեռնարկները ասոնք են:
Մեր կառոյցը ինչպիսի՞ փոփոխութիւններ կրած է վերջին տարիներուն: Արաբական Էմիրութիւններու մէջ հաստատուած հայրենակիցներու հոսքը, կամ Կովկասեան շրջաններու մէջ հետզհետէ աւելցող թիւերը, նոր մասնաճիւղերու հիմնադրումի հնարաւորութիւն ստեղծեցի՞ն:
Մենք փորձեցինք Մոսկուայի մէջ մասնաճիւղ հիմնել, որ լաւ տուեալներով սկսաւ, սակայն արդիւնք չտուաւ: Հիմա տեղաշարժ մը գոյութիւն ունի դէպի արաբական անապատային երկիրներ: Վերջերս վեհափառ հայրապետը այցելեց եւ հիմնարկէքը կատարեց տեղւոյն եկեղեցւոյ: Բոլոր տուեալները ցոյց կուտան թէ գաղութը կÿուռճանայ: Մեզի յոյս կը ներշնչեն Տուպային եւ Քուվէյթը: Եւրոպայէն ալ լաւ երեւոյթ մը կայ. Հոլլանտայի շրջանն է, ուր Հ.Մ.Ը.Մ.ի գաղափարի շուրջ սկսած են հաւաքուիլ Պաղտատէն գաղթած հայրենակիցներ: Հիմա կազմակերպչական մեծ աշխատանք ունին ընելիք հոն, հիմնականօրէն Ալմէլոյի շրջանը. այլ միաւոր մըն ալ ստեղծելու գաղափարը կայ՝ Ալմէլոյէն 400 քիլոմեթր հեռու շրջանի մը մէջ, ուր արդէն 30ի շուրջ անդամներ մեզի դիմում կատարած են:
Յուսամ որ արդիւնք կուտան այս ջանքերը: Նշեմ, որ որոշած ենք արագօրէն չընթանալ այս գործընթացին մէջ, այլ պահել միաւորի կարգավիճակը, մինչեւ որ հասուննայ գործունէութիւնը, նախքան մասնաճիւղի վերածումը:
Լուրջ մտահոգութիւն ունիմ ԱՊՀ երկիրներուն համար, ուր մեծ ուժ կայ, հոն հաստատուած մեր հայրենակիցներու ներկայութեամբ, բայց այդ զանգուածները համախմբելու գործը տարբեր աշխատանք մըն է:
Անշուշտ մեզ կը մտահոգէ Միջին Արեւելքի երկիրներու մէջ անկայուն իրավիճակը, ուր ցամաքամասային խաղերու հնարաւորութիւնը չի տար ներկայ պահուն:
Անցեալ տարեշրջաններէ, երբ կազմակերպական քառամեակներ ալ յայտարարած էինք, մօտէն հետեւեցանք մասնաճիւղերու կազմաւորման եւ տեղական գաղութներու հնարաւորութիւններուն: Շատ մօտէն հետեւած եմ բոլոր պարագաներուն: Կրնամ օրինակը տալ Մարսէյլի մասնաճիւղին, ուր 400 տղաք հախամբուած են եւ միացան մեր միութեան: Լուրջ աշխատանք եւ հետեւողականութիւն կÿուզէ այս գործը:
Մարդիկ կը կարծեն, որ յարաբերութիւնները կարելի է մշակել ելեկտրոնային հնարաւորութիւններ ընծայող ձեւերով: Անշուշտ կարելի է, բայց թոյլ տուէք ըսեմ, որ բաւարար չէ: Որովհետեւ հոգին ու խանդավառութիւնը անձնական յարաբերութեամբ միայն կարելի է մշակել: Մենք պէտք ունինք տղոց, որոնք պայսակները դրան կողքին պիտի ունենան եւ պատրաստ պիտի ըլլան տեղ հասնելու, մօտէն հետաքրքրուելու, հարցերը լուծելու: Այսօրուայ երիտասարդը կուգայ ոտնագնդակ կամ կողովագնդակ խաղալու: Գիտակցաբար չէ միշտ որ մօտեցած է ակումբ կամ հայկական մարզադաշտ: Ժամանակին մեզի համար այս ձեւերը միջոց էին, երիտասարդը ակումբ բերելու համար: Հիմա այդպէս չէ: Պայմանները փոխուած են: Երիտասարդը պիտի գայ բայց դուն պէտք է պատրաստ ըլլաս գրաւելու իր ուշադրութիւնը:
Սկաուտութեան մէջ մենք կրնանք սորվեցնել հիմնական գաղափարներ՝ խումբ, ժողով, դիւան, հաւաքական աշխատանք...: Երբ պզտիկուց կը սորվին այս հիմնական կէտերը կը գիտակցին թէ իրենց հայկականութիւնը նաեւ պահելու ազդակներ են: Նոյնը պէտք է մարզական մեր խումբերէն ներս կիրարկել, ուր աւելի արհեստավարժ մակարդակի վրայ են մօտեցումները:
Իմ զօրաւոր համոզումս է թէ եթէ մենք սկաուտութիւն պիտի կիրարկենք, հայ սկաուտութիւն պիտի կիրարկենք, դէմ կանգնելով համաշխարհայնացման երեւոյթներուն, ուր մարզական հարցերն ալ քաղաքականութեան վերածուեցան...
Հայաստանի մէջ մեր կառոյցը ինչպիսի՞ն է:
Հայաստանի մէջ միայն սկաուտական բաժին կը պահենք. հոն մարզականը միայն արհեստավարժ է: Մեր հայրենակիցները պատանի տարիքէն մարզական դպրոց կրնան երթալ: Հարց չկայ հոն:
Սկաուտականին մէջ մենք պէտք է յաւելեալ շեշտենք ազգային բաժինը: Քիչ մը տարբեր է հարցը, երբ կը բաղդատենք սփիւռքի գաղութներու մէջ գործող մեր երիտասարդական շարժումներուն: Հայաստանի մէջ պէտք չկայ սկաուտը Ծիծեռնակաբերդի թան-գարան տանիլ, ինքը արդէն կÿերթայ իր դասարանով, իր ընտանիքով. պէտք չկայ ցոյց տալ Արարատը կամ Արա- գածը, որ ամէնօրեայ տեսարան է իրեն համար: Այս սերունդը մեր սեփական հողին վրայ կը տեսնէ ու կը շօշափէ այս բոլորը:
Արցախի մէջ կառոյց ունի՞նք:
Ափսոս է որ չենք կարողացած մինչեւ հիմա կառոյց ստեղծել Արցախի մէջ: Կան ծրագիրներ եւ փորձերը պիտի աշխուժացնենք, գէթ այս քառամեակին ընթացքին խթանելու համար այս աշխատանքը:
Յունաստանի Հ.Մ.Ը.Մ.ի իրավիճակը ինչպէ՞ս կը գնահատէք:
Նախ ըսեմ, որ մեծ յոյսով կ'ակնկալեմ Յունաստանի Հ.Մ.Ը.Մ.ի մասնակցութիւնը հայ սկաուտի 100-ամեակի տօնակատարութիւններուն:
Պէտք է խոստովանիմ որ ես Յունաստանը սիրած եմ: Նաեւ այն գաղութներէն մէկն է որ մարդուժ տալու, գործեր կազմակերպելու մեծ ներուժ ունեցած է: Անցեալին Շրջանային երկու ժողովներ, ինչպէս եւ համաՀ.Մ.Ը.Մական խաղեր կազմակերպուած են, շատ յաջող ձեւով:
Մենք Յունաստանի մէջ լաւ գաղութ մը ունինք, որու կարեւոր թիւ մը ներգրաւուած է Հ.Մ.Ը.Մ.ի շարքերէն ներս: Ինչ ինչ պատճառներով հաւատաւոր մարդոց թիւ մըն ալ կայ, որ հեռու մնացած է շրջանակէն: Պէտք է անոնց դարձեալ համախմբել: Եթէ համախմբուին ես կը կարծեմ, որ արդիւնքը լաւ կÿըլլայ:
Յունաստանը ուժ ունի: Քիչ մը ցնցում կ'ուզէ: Ես պատրաստ եմ, որպէսզի մեր բոլոր ուժերով մասնակից ըլլանք կազմակերպչական վերականգնման աշխատանքին: Պէտք է թափ տալ հզօրացման եւ վերելքի ճամբան բռնել:
Անցեալ շաբաթ ես Գանատա էի, Մայիս 28ի տօնակատարութիւններուն մասնակցելու համար: Թոյլ տուէք հոս նշեմ Գեմպրիճի մասնաճիւղի պարագան: Երբ ութ տարի առաջ, ես Գանատա այցելեցի, ուզեցի մօտէն տեսնել մասնաճիւղերը: Մոնթրէալ եւ Թորոնթօ գացինք, իմանալով թէ մնացեալ մասնաճիւղերը կազմալոյծ վիճակի մէջ են: Ես պնդեցի, ուզելով տեսնել Քեմպրիճի մասնաճիւղը, գիտնալով գիտակից եւ աշխատող ուժերու ներկայութիւնը:
Գացինք: Երկար ճանապարհ էր:
Շրջանի տղոց հետ հանդիպեցայ: Իրենցմէ խնդրեցի որ նոյնիսկ հինգ հոգիով գործի սկսին: Ես մղումը տալէ ետք, սկսայ հետապնդել: Հանգիստ չձգեցի: Ուրիշ կապեր ալ հաստատուեցան: Անկէ ետք սկսանք ուրախալի լուրերը ստանալ: Վերակազմակերպուած, աշխուժացած շրջան: Աշխատանքի մէջ միակամ եղան:
Անցեալ Դեկտեմբերին ինծի հեռաձայնեցին, ըսելով որ մասնաճիւղի 35ամեակը պիտի տօնենք եւ կÿուզենք որ ներկայ ըլլաս: Պահ մը սառեցայ, այնքան մեծ ուրախութիւն զգացի: Եւ պահը եկաւ՝ այս Մայիս 28ի տօնակատարութեանց հետ զուգահեռ: Թորոնթոյի ֆանֆարը եկած էր, սկաուտներ, ժողովուրդ: Աննախընթաց յաջող ձեռնարկ: Ես մեծապէս կը գնահատեմ Գանատայի տղոց ընդհանրապէս եւ Գեմպրիճի մասնաճիւղի տղոց յատկապէս ջանքերը, որ գեղեցիկ այս արդիւնքին յանգեցան:
Ես նոյն ներուժը կը տեսնեմ Յունաստանի մէջ: Առջեւէն քալող կ'ուզէ, հետեւողականութիւն եւ ջանք:
Մենք միշտ պէտք է նոր առաջադրանքներ ճշդենք եւ կազմակերպուած ձեւով դուրս գանք, դէպի նոր աւելի աշխուժ ապագայ: