Յառաջիկայ Օգոստոսին «Երկիր եւ Մշակոյթ» կազմակեպութեան նախաձեռնութեամբ «Սապերաթուր» օդանաւային ընկերութիւնը Դէպի Տիգրանակերտ ուխտագնացութիւն մը կը կազմակերպէ՝ Հա
յոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի առիթով։ Առ այդ հանդիպում մը ունեցանք «Երկիր եւ Մշակոյթ»ի պատասխանատուներէն Շուշան Քերովբեանի հետ։
Կարելի՞ էր որոշ մանրամասնութիւններ փոխանցել դէպի Տիգրանակերտ ուխտագնացութեան վերաբերեալ։
Շուշան Քերովբեան – Արդարեւ ուխտագնացութեան նախաձեռնողը մենք ենք, սակայն կազմակերպչական բաժինը յանձնած ենք ճամբորդական գրասենեակներուն։ Այսպէս՝ «Սապերաթուր»ը Արեւմտեան Եւրոպայի եւ Հայաստանի պատասխանատւութիւնը ստանձնած է, իսկ Լիբանանի, Արժանթինի, Միացեալ Նահանգներու կամ Թուրքիոյ մէջ ալ տարբեր ընկերութիւններ պիտի կազմակերպեն այս ճամբորդութիւնը։ Կապի մէջ ենք նաեւ այլ երկիրներու համապատասխան գրասենեակներուն հետ, ինչպէս՝ Կիպրոս, Ռումանիա, Եգիպտոս եւ այլուր։ Մենք այս աշխատանքները կը համադրենք, կը համակարգենք՝ ամէնօրեայ հետեւողականութեամբ։ Մեր փափաքն է, որ ուխտաւորները արեւմտեան Հայաստանի մէջ շփում ունենան շրջանի հայկական միութեանց (Տերսիմ, Սեբաստիա, Կեսարիա, Մուշ) եւ ընդհանրապէս բնակչութեան հետ։ Որքան տեղեակ եմ այդ շրջաններու միութիւններուն կեդրոնը Պոլիս կը գտնուի սակայն տարին քանի մը անգամ անոնք ճամբորդութիւններ կը կազմակերպեն եւ նշեալ վայրերու մէջ ձեռնարկներ կը ներկայացնեն։
Այլ խօսքով իւրաքանչիւր ոք կրնայ իր ուզած վայրերը երթալ եւ այնտեղէն Օգոստոս 16 եւ 17ին Տիգրանակերտ գտնուիլ, ուր պիտի հաւաքուին աշխարհի զանազան երկիրներէն եկած Հայերը, որպէսզի բոլորը միասին մասնակցին Ս. Կիրակոս եկեղեցւոյ մէջ կայանալիք Սուրբ Պատարագին եւ հոգեհանգստեան արարողութեանց։ Նախօրեակին ալ պիտի նշուի Աստուածածընայ Տօնը։ Գիտէք, Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին քանի մը հազար Հայեր ընդունելու տարողութիւնը ունի եւ կը յուսանք որ այս անգամ ալ աղօթատեղին բազմամարդ կ՚ըլլայ։
Ինչո՞ւ յատկապէս Տիգրանակերտը ընտրած էք եւ յետոյ ինչո՞ւ Օգոստոս ամիսը եւ ոչ՝ Ապրիլը։
Կ՚ենթադրեմ, թէ յատկապէս այս տարի Տիգրանակերտ երթալը յատուկ նշանակութիւն ունի, նկատի ունենալով շրջանին մէջ վերջին տարիներուն տեղի ունեցած դրական փոփոխութիւնները, քաղաքապետին հայանպաստ գործունէութիւնը, եւայլն։
Կարծէք այդ մեծ քաղաքին մէջ նոր շարժում մը սկսած է։ Ի վերջոյ տրամաբանական է Տիգրանակերտի ընտրութիւնը որ Արեւմտեան Հայաստանի սիրտը կը սեպուի։ Բայց ասիկա առաջին քայլը պիտի ըլլայ, որ յաջողութեան պարագային կրնայ կրկնուիլ նաեւ յառաջիկայ տարիներուն։
Ձեր հարցումին երկրորդ բաժնին առընչութեամբ նախ ըսեմ, թէ Ապրիլ ամիսը խորհրդանշական ըլլալով խճողուած է հարիւրաւոր ձեռնարկներով։ Իսկ Օգոստոսը արձակուրդի ամիս է եւ մարդիկ աւելի դիւրութեամբ կրնան ծրագրել իրենց ճամբորդութիւնը, մանաւանդ երիտասարդները եւ ուսանողները։
Այս ծրագիրին գծով արդեօք այլ կազմակերպութիւններու հետ կը գործակցի՞ք։
Այո՛, ինչպէս «Անատոլու» մշակութային միութիւնը, որ կ՚ուզէ որոշ ծրագիրներ իրագործել քաղաքին մէջ։ Անշուշտ ուրիշներ ալ կան։
Քիչ առաջ խօսեցաք տեղական հայկական միութիւններու մասին, որոնք հանդիպում պիտի ունենան ուխտաւորներու հետ։ Անոնք ի՞նչ ձեւով կրնան օգտակար հանդիսանալ հոն հաւաքուած աշխարհասփիւռ Հայերուն։
Ըսեմ, թէ ուխտագնացութեան վերջնական «յայտագիրը» պատրաստութեան ընթացքի մէջ է, սակայն կրնամ ըսել թէ անոնք օրինակի համար կրնան ուխտաւորներէն ոմանց կեցութեան հարցը կարգադրել՝ պանդոկներու կամ տեղացիներու բնակարաններուն մէջ, եւայլն։
Ընդհանուր առմամբ կ՚ուզենք որ ժողովուրդը մօտէն ծանօթանայ միջավայրին, տիրող կացութեան, լաւին ու գէշին…։
Ինչպէս գիտենք Ս. Կիրակոս վերանորոգուած եկեղեցւոյ կողքին կան նաեւ քանդուած ու փլփլած վանքեր ու եկեղեցիներ։ Ժողովուրդը կրնայ ընդհանուր կարծիք մը կազմել եւ յետագային ըստ այնմ կողմնորոշուիլ եւ գործել։