«­Թէյ­շե­բաի­նի դամ­բա­րա­նա­դաշ­տում, կամ՝ ինչ­պէս ժո­ղո­վուրդն է ա­սում, ­Կար­միր Բ­լու­րում պե­ղում­նե­րը սկսո­ւել են 2015-16 թո­ւա­կան­նե­րին: Այդ հա­տո­ւա­ծով պէտք է անց­նէր Ե­րե­ւա­նը շրջան­ցող Ար­գա­ւանդ-­Շի­րակ աւ­տո­ճա­նա­պար­հը, որ­տեղ մեծ քա­նա­կու­թեամբ շի­նա­րա­րա­կան աղ­բա­շերտ կար: ­Պե­ղում­նե­րի պա­տո­ւի­րա­տուն քա­ղա­քա­պե­տա­րանն է ե­ղել»,- Panorama.amի փո­խանց­մամբ՝ նշած է հնա­գէ­տը:

Ա­նոր խօս­քով` պե­ղում­նե­րու ար­դիւն­քով յայ­տան­բե­րո­ւած է 281 դամ­բա­րան. «Այդ տա­րած­քում գեր­խիտ թա­ղում­ներ են ե­ղել, ո­րոնք որ բնո­րոշ են ժա­մա­նա­կա­կից քա­ղա­քա­շի­նա­կան նոր­մե­րին: Իւ­րա­քան­չիւր մէկ քա­ռա­կու­սի մետ­րի վրայ մէկ դամ­բա­րան է ե­ղել: Այս­տեղ ե­ղել է նաեւ նո­րա­ծին մա­նուկ­նե­րի թա­ղում­ներ, ին­չը բնո­րոշ է բարձր քա­ղա­քակրթու­թիւն ու­նե­ցեղ­նե­րին»:

­Յա­կոբ ­Սի­մո­նեա­նի տե­ղե­կաց­մամբ` ի տար­բե­րու­թիւն Է­րե­բու­նիի, ո­րուն բնակ­չու­թիւ­նը տե­ղա­փո­խո­ւած էին ­Ծոփ­քէն, ­Թէյ­շե­բա­նիի բնա­կիչ­նե­րը ե­ղած են տե­ղաբ­նակ­ներ, ո­րոնց մա­սին կը վկա­յեն ամ­բողջ մշա­կոյթն ու թաղ­ման ծէ­սը: «Այս պե­ղում­նե­րը բա­ցա­յայ­տե­ցին այն ի­րա­վի­ճա­կը, թէ ով­քեր են բնա­կո­ւել այն­տեղ, ինչ հա­ւա­տա­լիք­ներ, ծի­սա­կարգ են ու­նե­ցել:

Օ­րի­նակ կա­նայք ի՞նչ տի­պե­րի զար­դեր են կրել, ին­չի­պի­սի՞ կօ­շիկ­ներ են կրել: ­Մենք ու­նե­ցանք զէն­քե­րի հսկա­յա­կան ար­սե­նալ (զի­նա­նոց): Այս­պի­սով ժա­մա­նա­կա­կից մե­թոդ­նե­րով, ՏՆ­Թով կա­րող ենք պար­զել ­Թէյ­շե­բաի­նի բնա­կիչ­նե­րի գե­նե­տի­կան (ծի­նա­բա­նու­թիւ­նը): Ա­տամ­նա­քա­րի հե­տա­զօ­տու­թեան մի­ջո­ցով ան­գամ կա­րող ենք պար­զել, թէ ի՞նչ սնունդ են նրանք օգ­տա­գոր­ծել, ի՞նչ հի­ւան­դու­թիւն­ներ են ու­նե­ցել»,- նշած է ան:

Մ­շա­կոյ­թի նա­խա­րա­րու­թեան պատ­մամ­շա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թեան գի­տա­հե­տա­զօ­տա­կան կեդ­րո­նի փոխ-տնօ­րէ­նը ընդգ­ծած է, այժմ այդ տաս­նեակ հա­զա­րա­ւոր գտա­ծո­նե­րը փաս­տագ­րուած կը պա­հո­ւին ի­րենց պատ­մամ­շա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թեան գի­տա­հե­տա­զօ­տա­կան կեդ­րո­նի պա­հես­տա­րան-սե­նեակ­նե­րուն մէջ. «­Մեր նախ­նա­կան հա­շո­ւարկ­նե­րով՝ միայն փոր­ձան­մոյշ­նե­րի վե­րա­կանգն­ման հա­մար, որ­պէս­զի դրանք դառ­նան թան­գա­րա­նի ցու­ցան­մոյշ, անհ­րա­ժեշտ է նո­ւա­զա­գոյ­նը 50 մի­լիոն դրամ»: