altԱր­ցա­խի մէջ ա­ւար­տած է ­Գե­րա­գոյն ­Հո­գե­ւոր ­Խոր­հուր­դի ժո­ղո­վը, ո­րուն օ­րա­կար­գին վրայ էին ե­կե­ղեց­ւոյ վար­չա­կան, կա­նո­նա­կան եւ թե­մա­կան կեան­քին վե­րա­բե­րեալ հար­ցեր։

 

­Մաս­նա­ւո­րա­պէս, ­Գե­րա­գոյն ­Հո­գե­ւոր ­Խոր­հուր­դը տե­ղե­կա­ցո­ւած է, որ հա­մա­ձայն նա­խորդ ժո­ղո­վին տո­ւած ո­րո­շու­մին եւ նկա­տի ու­նե­նա­լով ­Տի­րոջ Ս. ­Գե­րեզ­մա­նի նո­րո­գու­թեան հրա­տա­պու­թիւ­նը, ըն­դա­ռա­ջե­լով Ե­րու­սա­ղէ­մի ­Հա­յոց ­Պատ­րիարք ­Նուր­հան Արք. ­Մա­նու­կեա­նի դի­մու­մին, ­Մայր Ա­թոռ Ս. Էջ­միա­ծի­նը իր ըն­թա­ցիկ պիւտ­ճէէն կա­տա­րած է մէկ մի­լիոն տո­լա­րի փո­խան­ցում Ե­րու­սա­ղէ­մի ­Հա­յոց ­Պատ­րիար­քա­րա­նին։

Այս առն­չու­թեամբ Ա­մե­նայն ­Հա­յոց ­Կա­թո­ղի­կո­սին կող­մէ շրջա­բե­րա­կան ու­ղար­կո­ւած է թե­մե­րուն, հան­գա­նա­կե­լու ու ամ­բող­ջաց­նե­լու ար­դէն յատ­կա­ցո­ւած գու­մա­րը եւ իբ­րեւ պա­տաս­խան, ո­րոշ թե­մեր եւ ան­հատ բա­րե­րար­ներ ար­դէն փո­խան­ցում­ներ կա­տա­րած են, տո­ւած են խոս­տում­ներ։

­Ժո­ղո­վի ըն­թաց­քին Ա­մե­նայն ­Հա­յոց ­Կա­թո­ղի­կո­սը տե­ղե­կու­թիւն­ներ փո­խան­ցած է 17-27 Օ­գոս­տո­սին Հնդ­կաս­տան կա­տա­րած իր այ­ցե­լու­թեան վե­րա­բե­րեալ։ Ան ընդգ­ծած է, որ Հնդ­կաս­տա­նի բո­լոր հայ­կա­կան ե­կե­ղե­ցի­նե­րը եւ ե­կե­ղե­ցա­պատ­կան կա­լո­ւած­նե­րը ­Կալ­կա­թա­յի Ս. ­Նա­զա­րէթ ե­կե­ղեց­ւոյ վար­չու­թեան բա­ցա­ռիկ խնա­մա­տա­րու­թեան ներ­քեւ կը գտնո­ւին։

Ար­ցա­խի թե­մի գոր­ծու­նէու­թեան մա­սին զե­կու­ցած է թե­մա­կալ ա­ռաջ­նորդ ­Պար­գեւ Արք. ­Մար­տի­րո­սեան, որ յայտ­նած է, թէ 1930 թո­ւա­կա­նին, ­Պա­քո­ւի իշ­խա­նու­թեան ճնշման պատ­ճա­ռով փա­կուած պատ­մա­կան Ար­ցա­խի թե­մը, որ այն ա­տեն ու­նէր գոր­ծող 18 վանք, 112 ե­կե­ղե­ցի եւ 276 հո­գե­ւո­րա­կան, վե­րա­բա­ցո­ւած է 1989ի օրհ­նու­թեամբ եր­ջան­կա­յի­շա­տակ ­Վազ­գէն Ա. ­Հայ­րա­պե­տի։ ­Ցայ­սօր թե­մին մէջ կա­ռու­ցո­ւած եւ վե­րա­նո­րո­գո­ւած է 70 վանք, հրա­տա­րա­կո­ւած է 86 հատ հո­գե­ւոր գրա­կա­նու­թիւն։