Հայ ժո­ղո­վուր­դի նո­րա­գոյն պատ­մու­թեան, բայց մա­նա­ւանդ 28 Մա­յիս 1918ին կեր­տո­ւած ան­կախ Հա­յաս­տա­նի տա­րեգ­րու­թեան ա­մէ­նէն սեւ օ­րե­րը ար­ձա­նագ­րո­ւե­ցան Հոկ­տեմ­բեր 1920ին, երբ Լե­նին-­Քե­մալ սա­դա­յէ­լա­կան զի­նակ­ցու­թիւ­նը ամ­բողջ թա­փով եր­կու կրա­կի մէջ ա­ռաւ եօ­թը դա­րե­րու գե­րու­թե­նէ ետք ստեղ­ծո­ւած մա­նուկ

­altՀայ ժո­ղո­վուր­դի ազ­գա­յին-ա­զա­տագ­րա­կան շարժ­ման ա­մէ­նէն ա­ռաս­պե­լա­կան հե­րոս­նե­րէն է Աղ­բիւր ­Սե­րոբ, որ ճիշդ 117 տա­րի ա­ռաջ այս օ­րը՝ 24 ­Հոկ­տեմ­բեր 1899ին, դա­ւադ­րա­բար թու­նա­ւո­րո­ւած հայ ա­նու­նին ա­նար­ժան դա­ւա­ճան­նե­րու կող­մէ եւ պա­շա­րո­ւած

altՀոկ­տեմ­բեր 22ի օ­րը, 41 տա­րի ա­ռաջ, մար­տա­կան յան­դուգն գոր­ծո­ղու­թիւն մը ցնցեց խիղ­ճը քա­ղա­քա­կան աշ­խար­հին եւ քա­ղա­քա­կիրթ մարդ­կու­թեան՝ հայ ժո­ղո­վուր­դին դէմ թրքա­կան պե­տու­թեան գոր­ծադ­րած ­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան եւ աշ­խար­հաս­փիւռ հա­յու­թեան հայ­րե­նազր­կու­մին շուրջ

­altՀոկ­տեմ­բե­րի այս օ­րե­րուն (ո­րոշ աղ­բիւր­նե­րու ճշգրտու­մով՝ ­Հոկ­տեմ­բեր 17ին) կը նշենք ծննդեան տա­րե­դար­ձը հայ­կա­կան հրա­պա­րա­կագ­րու­թեան լու­սա­միտ դէմ­քե­րէն եւ ա­զա­տա­խոհ գա­ղա­փա­րա­բա­նու­թեան դրօ­շա­կիր­նե­րէն ­Մատ­թէոս ­Մա­մու­րեա­նի։

 

 

­altՀոկ­տեմ­բեր 19ի այս օ­րը, 187 տա­րի ա­ռաջ, սկսաւ ­Կար­նոյ (Էրզ­րում) եւ շրջա­կայ­քի հա­յու­թեան զան­գո­ւա­ծա­յին գաղ­թը դէ­պի Ա­րե­ւե­լա­հա­յաս­տան՝ Ա­խալց­խա, Ա­խալ­քա­լաք, ­Ծալ­կա, ­Լո­ռի-­Փամ­պակ եւ ­Գիւմ­րի։