Ֆ­րան­չիս­կոս ­Պա­պը վերս­տին շեշ­տեց ­Հա­յոց ­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան ի­րո­ղու­թիւ­նը` իբ­րեւ 20րդ ­դա­րու ա­ռա­ջին ցե­ղաս­պա­նու­թիւ­նը եւ այդ ծի­րին մէջ յի­շեց ­Թուր­քիոյ հա­կազ­դե­ցու­թիւ­նը:

Ա­պա, Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս՝ անդ­րա­դառ­նա­լով ­Մի­ջին Ա­րե­ւել­քի մէջ քրիս­տո­նեայ հա­մայնք­նե­րու դի­մագ­րա­ւած դժո­ւա­րու­թիւն­նե­րուն ու մար­տահ­րա­ւէր­նե­րուն, ը­սաւ, թէ ­Մի­ջին Ա­րե­ւել­քի մէջ ե­կե­ղեց­ւոյ պատ­մու­թիւ­նը ե­ղած է նա­հա­տա­կու­թեան պատ­մու­թիւն. սա­կայն ե­կե­ղե­ցին, կեն­դա­նի թէ ա­րեան նա­հա­տա­կու­թեամբ, մնա­ցած է կան­գուն` հա­ւա­տա­րիմ իր աս­տո­ւա­ծա­տուր ա­ռա­քե­լու­թեան. այ­սօր եւս, ե­կե­ղե­ցին ­Մի­ջին Ա­րե­ւել­քի մէջ կը մնայ յանձ­նա­ռու իր կո­չու­մին,- շեշ­տեց ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը եւ իր բարձր գնա­հա­տան­քը յայտ­նեց ­Վա­տի­կա­նի մօ­տե­ցու­մին, որ մէկ կող­մէ հիմ­նո­ւած է քրիս­տո­նեայ հա­մայնք­նե­րու ի­րա­ւունք­նե­րու պաշտ­պա­նու­թեան, իսկ միւս կող­մէ՝ քրիս­տո­նեայ-իս­լամ խա­ղաղ գո­յակ­ցու­թեան ու գոր­ծակ­ցու­թեան վրայ:

Սր­բա­զան ­Քա­հա­նա­յա­պե­տը իր կար­գին ընդգծեց ընդ­հան­րա­պէս միջ-կրօ­նա­կան ու յատ­կա­պէս քրիս­տո­նեայ-իս­լամ երկ­խօ­սու­թեան կա­րե­ւո­րու­թիւ­նը` յի­շե­լով շուրջ շա­բաթ մը ա­ռաջ ­Վա­տի­կա­նի մէջ տե­ղի ու­նե­ցած միջ-կրօ­նա­կան հա­մա­գու­մա­րը՝ ա­ւելց­նե­լով ­Մի­ջին Ա­րե­ւել­քի մէջ քրիս­տո­նեայ հա­մայնք­նե­րու պահ­պան­ման եւ ա­նոնց վկա­յու­թեան հզօ­րաց­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թիւնն ու այդ ուղ­ղու­թեամբ ­Վա­տի­կա­նի զօ­րակ­ցու­թիւ­նը:
­Խօ­սե­լով ե­կե­ղե­ցի­նե­րու մի­ջեւ տե­ղի ու­նե­ցող աս­տո­ւա­ծա­բա­նա­կան երկ­խօ­սու­թեան մա­սին` Ֆ­րան­չիս­կոս ­Պա­պը բաժ­նեց ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տին տե­սա­կէ­տը, թէ յի­շեալ հան­դի­պում­նե­րու օ­րա­կար­գին մաս պէտք է կազ­մեն նաեւ ներ­կայ ըն­կե­րու­թիւ­նը յու­զող ըն­կե­րա­բա­րո­յա­կան խնդիր­նե­րը:

Ե­կե­ղե­ցի­նե­րու մի­ջեւ միու­թեան ամ­րապնդ­ման հրա­մա­յա­կա­նին անդ­րա­դառ­նա­լով` Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս յի­շե­ցուց Սր­բա­զան ­Քա­հա­նա­յա­պե­տին ­Զատ­կո­ւան տօ­նին միա­ցեալ թո­ւա­կան մը ճշդե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թիւ­նը` իբ­րեւ շօ­շա­փե­լի ար­տա­յայ­տու­թիւն քրիս­տո­նէա­կան միու­թեան, եւ այս ուղ­ղու­թեամբ ան­ցեա­լին իր կա­տա­րած աշ­խա­տան­քը` իբ­րեւ ա­տե­նա­պետ Ե­կե­ղե­ցի­նե­րու ­Հա­մաշ­խար­հա­յին ­Խոր­հուր­դին:

Ֆ­րան­չիս­կոս ­Պա­պը՝ ող­ջու­նե­լով ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տին գա­ղա­փա­րը, յայտ­նեց, թէ վեր­ջին տաս­նա­մեակ­նե­րու ըն­թաց­քին կա­թո­ղի­կէ ե­կե­ղե­ցին բազ­միցս շեշ­տած է նոյն գա­ղա­փա­րը եւ այ­սօր եւս հա­մա­ձայն է ­Զատ­կո­ւան տօ­նի միա­ցեալ թո­ւա­կա­նի մը ճշդու­մին: Այս ա­ռի­թով՝ Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս իր ու­րա­խու­թիւ­նը յայտ­նեց, որ ­Լի­բա­նա­նը ու­նե­ցաւ իր նո­րըն­տիր նա­խա­գա­հը: Ֆ­րան­չիս­կոս ­Պա­պը ու­րա­խու­թեամբ ող­ջու­նեց ­Լի­բա­նա­նի նա­խա­գա­հա­կան ընտ­րու­թիւ­նը եւ շեշ­տեց ­Լի­բա­նա­նի մէջ քրիս­տո­նեայ-իս­լամ հա­մե­րաշխ գո­յակ­ցու­թեան ու սերտ գոր­ծակ­ցու­թեան հրա­մա­յա­կա­նը:

­Հան­դիպ­ման ա­ւար­տին, ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը Սր­բա­զան ­Քա­հա­նա­յա­պե­տին նո­ւի­րեց վեր­ջերս հրա­տա­րա­կո­ւած ­Մե­ծի ­Տանն ­Կի­լի­կիոյ ­Կա­թո­ղի­կո­սու­թեան ծա­նօ­թաց­ման ցու­ցա­կը` «The Armenian Catholicosate of Cilicia – History, Treasures, Mission»: Ֆ­րան­չիս­կոս ­Պապ իր կար­գին յու­շա­նո­ւէր մը յանձ­նեց ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տին:

­Հան­դի­պում­ներ՝ բարձ­րաս­տի­ճան պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րու հետ

­Վա­տի­կան իր այ­ցե­լու­թեան ե­ռօ­րեայ շրջա­նին, Ա­րամ Ա. ­Վե­հա­փառ հայ­րա­պե­տը Ֆ­րան­չիս­կոս ­Պա­պին հետ ու­նե­ցած հան­դի­պու­մին ա­ռըն­թեր, յա­ջոր­դա­բար հե­տե­ւեալ տե­սակ­ցու­թիւն­նե­րը ու­նե­ցաւ ­Վա­տի­կա­նի կա­րե­ւոր բա­ժան­մունք­նե­րու բարձ­րաս­տի­ճան պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րուն հետ.
Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս նախ աշ­խա­տան­քա­յին հան­դի­պում մը ու­նե­ցաւ ­Վա­տի­կա­նի պե­տա­կան քար­տու­ղար ­Կար­տի­նալ ­Փա­րո­լի­նի հետ, որ փաս­տօ­րէն ­Վա­տի­կա­նի վար­չա­պետն է:

­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տին ու ­Կար­տի­նա­լին հան­դիպ­ման ա­ռանց­քը դար­ձան յատ­կա­պէս ­Մի­ջին Ա­րե­ւել­քը յու­զող հար­ցե­րը եւ, այդ ծի­րին մէջ, քրիս­տո­նեայ հա­մայնք­նե­րուն դի­մագ­րա­ւած մտա­հո­գու­թիւն­նե­րը: ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը նաեւ հան­դի­պում ու­նե­ցաւ Ա­րե­ւե­լեան կա­թո­ղի­կէ ե­կե­ղե­ցի­նե­րու եւ միա­բա­նու­թիւն­նե­րու բա­ժան­մուն­քի նա­խա­գահ ­Կար­տի­նալ ­Սանտ­րիի հետ: ­Հան­դիպ­ման ըն­թաց­քին ա­ռա­ւե­լա­բար ար­ծար­ծուե­ցան հայ ու կա­թո­ղի­կէ ե­կե­ղե­ցի­նե­րու յա­րա­բե­րու­թեանց առն­չո­ւած հար­ցեր: