ԱՐՄԷՆՓՐԷՍ: Գերմանիայի արտաքին գործերու նախարար Գիդօ Վեսթերվելէն Մարտ 14-16ը տարածաշրջանային այց կատարեց Հարաւային Կովկասի երկիրները: Տարածաշրջանային խնդիրներու, Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման եւ հայ-գերմանական յարաբերութիւններու մասին «Արմէնփրէս»ը զրուցեց նախարար Վեսթերվելէի հետ:
Պարոն նախարար, տարածաշրջանային անվտանգութեան խնդիրները ժամանակակից աշխարհում էական նշանակութիւն ունեն: Ինչպէ՞ս էք գնահատում Հարաւային Կովկասում առկայ իրավիճակը եւ անվտանգութեան երաշխիքների ապահովմանն ուղղուած ջանքերը:
Հարաւային Կովկասի չլուծուած հակամարտութիւնները խոչընդոտում են ողջ տարածաշրջանի բարգաւաճող եւ խաղաղ զարգացումը: Ստատուս քվոն չի կարող տեւական իրավիճակ դառնալ: Խաղաղ լուծման դիվիդենտները հսկայական կը լինէին Հարաւային Կովկասի բոլոր պետութիւնների համար: Մենք այժմ կարիք ունենք փոխ զիջումների, այլ ոչ առճակատման: Պահանջւում են խիզախ քայլեր եւ փոխվստահութեան ձեւաւորում: Հարաւային Կովկաս կատարելիք իմ այցի ընթացքում կը ցանկանայի հէնց սա գովազդել:
Հարաւային Կովկասի կարեւորագոյն հիմնախնդիրներից է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութիւնը: Ինչպէ՞ս էք տեսնում դրա լուծման հնարաւորութիւնը եւ, ըստ ձեզ, ինչ քայլեր պէտք է ձեռնար- կուեն այդ ուղղութեամբ:
Ամենավերին տեղում հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորումն է: Այդ պատճառով Գերմանիան՝ որպէս ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի անդամ, աջակցում է Ֆրանսայի, ԱՄՆ-ի եւ Ռուսաստանի համանախագահներին իրենց միջնորդական ջանքերում: Միաժամանակ մենք յաջողութեամբ աշխատել ենք ի նպաստ Եւրամիութեան առաւել ակտիւ դերակատարութեան: ԵՄ արտաքին քաղաքականութեան խորհուրդի՝ Փետրուարի վերջին արած եզրակացութիւնները եւ Եւրամիութեան՝ Հարաւային Կովկասի նորանշանակ յատուկ յանձնակատարի մանդատը լաւ հիմք կարող են ծառայել այդ հարցում: ԵՄ առաւել ակտիւ դերակատարութիւնը պէտք է ընդգրկուի Մինսկի խումբի ջանքերի շրջանակում: Ես ամենից առաջ մտածում եմ փոխվստահութիւն ձեւաւորող քայլերի կարեւորութեան մասին:
Վերջին շրջանում իրենց ինքնորոշումն իրացնող նոր պետութիւններ են ի յայտ եկել, եւ այդ քայլերին կողմ է արտայայտուել նաեւ Գերմանիան` օրինակ ճանաչելով Հարաւային Սուդանն ու Քոսովոն: Արդեօք սրանք կարող են նախադէպ հանդիսանալ Լեռնային Ղարաբաղի տէ իւրէ ինքնորոշման ճանաչման համար:
Իւրաքանչիւր առանձին դէպք այլ է: Ուստի Գերմանիայի կողմից Քոսովոյի եւ Հարաւային Սուտանի ճանաչումը չի կարող նախադէպ հանդիսանալ միջազգային այլ ճանաչումների համար: Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղին, ապա Դաշնային Կառավարութիւնն աջակցում է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի վարած բանակցութիւնների հետապնդած նպատակներին, այն է` հաւասարակշռութիւն հաստատել տարածքային ամբողջականութեան եւ ժողովուրդների ինքնորոշման իրաւունքի միջազգային սկզբունքների միջեւ:
Բունդեսթագը ճանաչել է Հայոց ցեղասպանութեան փաստը, իսկ Ֆրանսայում Ցեղասպանութիւնների ժխտումը քրէականացնող օրինագիծի ընդունումից յետոյ, գերմանացի որոշ պատգամաւորներ չբացառեցին նման օրինագիծի ընդունումը նաեւ Գերմանիայի օրէնսդիր մարմնի կողից: Հաւանական համարում էք արդեօք նման օրինագիծի ընդունումը եւ Թուրքիայի` Գերմանիայի օրինակին հետեւելը` պատմական իրողութիւնը ճանաչելու առումով:
Ես չէ, որ պէտք է մեկնաբանեմ ֆրանսական դատարանների կայացրած վճիռները կամ ֆրանսական օրէնսդրական որոշումները: Ինձ հետաքրքրում է հայ-թրքական հաշտեցումը: Ես յոյս ունեմ հետագայ կառուցողական երկխօսութեան: Պատմութեան քննութիւնը, որը պէտք է յանգեցնի տեւական հաշտեցման, պէտք է առաջին հերթին բխի ներսից եւ տեղի ունենայ խնդրոյ կողմերի միջեւ, անգամ եթէ դա ցաւօտ լինի կամ ժամանակ պահանջի:
Ինչպէ՞ս էք գնահատում հայ-գերմանական յարաբերութիւնների ներկայիս մակարդակը: Ո՞ր ուղղութիւններն են առաւել հեռանկարային համագործակցութեան խորացման առումով:
Ես ուրախ եմ մեր յարաբերութիւնների սերտութեան համար: Գերմանիան՝ որպէս ԱՄՆ-ից յետոյ Հայաստանի երկրորդ խոշոր դոնոր երկիր, սերտ գործակցութեան մէջ աջակցել է Հայաստանին իր անկախութիւնից ի վեր: Մեր համագործակցութիւնը շատ սերտ է, օրինակ, իրաւական պետութեան աջակցութեան ոլորտում: Մենք համարում ենք, որ սա կարող է բանալի հանդիսանալ Հայաստանի՝ Եւրամիութեանը մերձեցման ճանապարհին: Յունուարի վերջին արդարադատութեան նախարար Թովմասեանը՝ Գերմանիա կատարած այցով, հիմք դրեց այս ոլորտում հետագայ աւելի խորացուած համագործակցութեան համար: Ուստի Երեւան կատարելիք իմ այցով ես ոչ միայն ցանկանում եմ պատուել մեր դիւանագիտական յարաբերութիւնների 20-ամեակը, այլեւ ընդգծել մեր յարաբերութիւնների խորացման հանդէպ ԳԴՀ Կառավարութեան ունեցած շահագրգռուածութիւնը:
Հարցազրոյցը վարեց՝
Արմէն Ղազարեան