Ստորեւ կու տանք ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Հրանդ Մարգարեանի հարցազրոյցը հայրենի «Հրապարակ» թերթին հետ:

Պարո՛ն Մարգարեան, չէ՞ք կարծում, որ 100 տոկոսանոց համամասնականի անցումը չի կանխի ընտրակեղծիքները, քանի որ կուսակցութիւնների կողմից կարող են ընտրակեղծիքներ լինել:

Վերջապէս նոյն փողատէրերն ու սակաւապետերը կարող են կուսակցական ցուցակ մտնել եւ ընտրակեղծիքներ անել կուսակցութիւնների համար:

Սա ընտրակեղծիքների դէմ պայքարի հիմնական միջոցներից մէկն է, բայց ոչ միակը: Սրանով հարցը չի լուծւում, բնական է: Դրա համար շատ ուրիշ պայմաններ են պէտք: Շատ աւելի այլ պայմաններ են պէտք, որ ընտրութիւններն իսկապէս չկեղծուեն, բայց մեծամասնական համակարգն իսկապէս կեղծիքի հնարաւորութիւն է ստեղծում: Առաջին ամենամեծ կեղծիքը, եթէ նոյնիսկ ընտրատեղամասում կեղծիք չլինի, դա այն է, երբ քաղաքական ուժը ներկայանում է խորհրդարանում ոչ իր իրական ժողովրդականութեանը համապատասխան ներկայութեամբ: Հասարակութեան մէջ այլ ժողովրդականութիւն ունի, բայց խորհրդարանում ներկայանում է իբրեւ այլ ուժ: Եւ սա հիմնական խնդիրն է, որ երկրում ստեղծում է քաղաքական բարդութիւն: Կարեւոր է, որ քաղաքական ուժն իր իրական ուժին համապատասխան ներկայութիւն ունենայ խորհրդարանում, ոչ տարբեր:

Կարծում էք, հարիւր տոկոսանոց համամասնական ընտրակարգով այդ հարցը կը լուծուի՞, եթէ, օրինակ, նոյն սակաւապետերն ու մեծահարուստներն այս կա՛մ այն կուսակցութեան ցուցակով մտնեն խորհրդարան:

Բնականաբար, որովհետեւ, ցաւօք սրտի, մեծամասնականի պարագայում Հայաստանում դեռ չի ձեւաւորուել այն մշակոյթը, որ քաղաքական մարդը կարողանայ ընտրուել: Մեծամասնականով ընտրւում են այլ յարաբերութիւնների ընթացքում, եւ ճիշդ այդ պատճառով կուսակցութիւնների համար իրենց ժողովրդականութեանը, ուժին ոչ համապատասխան  ներկայութիւն է ապահովում:

Բայց համամասնականը կը լուծի՞ այդ խնդիրը:

Այո, կը լուծի, որովհետեւ դա առաջին հերթին կը նուազեցնի տարբերութիւնը, որ կուսակցութիւններն ունեն իրենց իրական ժողովրդականութեան եւ խորհրդարանում ներկայացուածութեան միջեւ:

Եթէ համամասնականի այս առաջարկն ընդունուի, Դաշնակցութիւնը քանի՞ տեղ կ՛ունենայ խորհրդարանում:

Աւելորդ հարցեր էք տալիս:

Ինչո՞ւ:

Ընտրութեան օրը կ՛որոշուի, կը  հաշուենք:

Ասւում է, որ համամասնականին կողմ են հիմնականում այն կուսակցութիւնները՝ Դաշնակցութիւնը, Ժառանգութիւնը, որոնք մեծամասնականով ընտրուելու հնարաւորութիւն չունեն:

Դէ հիմա ամէն մարդ ամէն ինչ էլ կարող է ասել, ազատ է, բայց որեւէ քաղաքական ուժի իրական ժողովրդականութեան չափը ճշդելու համար պէտք է գտնել գաղափարական յենարանի չափը, թէ տուեալ քաղաքական ուժի գաղափարները ժողովրդի քանի տոկոսն է կիսում, բաժանում: Ժողովրդի քանի տոկոսն է գիտակցաբար ընդունում այդ քաղաքական ուժի ծրագիրը, ճանաչում այդ քաղաքական ուժին: Չափման միաւորը դա պէտք է լինի, ոչ թէ այն, թէ տուեալ կուսակցութիւններն ունե՞ն մարդիկ, որ մեծամասնականով դնեն եւ յաջողեն:

Եթէ հարիւր տոկոսանոց համամասնականի անցնելու առաջարկը չանցնի, ՀՅԴ-ն մեծամասնականով առաջադրելո՞ւ է թեկնածուներ:

Կարծում եմ՝ հաւանաբար կը լինեն, բայց մրցակցութեան հնարաւորութիւնները նոյնը չեն, որովհետեւ մրցակցութեան պայմանները նոյնը չեն: Այլ կը լինէր, եթէ Ընտրական օրէնսգիրքը տառացիօրէն գործադրուէր՝ ոչ ոք ընտրակաշառք չկարողանար բաժանել, լինէին համահաւասար պայմաններ, բնականաբար կարծում եմ, որ քաղաքական ուժերն աւելի մեծ հնարաւորութիւն կ՛ունենային մրցելու:

Նաեւ այսօր ոմանք կարծում են, որ հնարաւոր է Դաշնակցութիւնն անգամ չկարողանայ մտնել խորհրդարան: Նման դիպաշարի պատրա՞ստ էք:

Գուցէ որոշներն իրենց ցանկութեան մասին են խօսում եւ ոչ թէ իրականութեան:

2008-ի ընտրութիւններից յետոյ Դաշնակցութիւնը համաձայնական կառավարութիւն կազմեց ՀՀԿ-ի հետ: Այսօր նաեւ շեշտւում է, որ եթէ քաղաքական ուժերը ձայներ են հաւաքում, ապա պիտի իրենց ստացած ձայները չտան այլ քաղաքական ուժի, քաղաքական առեւտուր չլինի:

Մենք համաձայնական կառավարութեան մէջ էինք, յետոյ նորից յայտնուեցինք համաձայնական կառավարութեան մէջ: Ուրեմն չփոխուեց մեր կեցուածքը:

Դրանով սատարեցիք Սերժ Սարգսեանին:

Դա սատարել չի, դա համագործակցել է: Այդ համագործակցութիւնը վերջ գտաւ այն օրը, երբ տեսանք, որ այդ համագործակցութիւնից օգուտ չկայ:

Հիմա հնարաւո՞ր է նորից համագործակցէք:

Ամէն ինչ քաղաքականութեան մէջ հնարաւոր է: Ով որ ձեզ հակառակն ասի, կը նշանակի ձեզ խաբում է: