Ս­տո­րեւ՝ կը ներ­կա­յաց­նենք Հ.Յ.Դ. ­Բիւ­րո­յի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Հ­րանդ ­Մար­գա­րեա­նին հետ «­Ժո­ղո­վուրդ» օ­րա­թեր­թին կա­տա­րած հար­ցազ­րոյ­ցը, ո­րու ըն­թաց­քին անդ­րա­դարձ կա­տա­րո­ւած է ­Հա­յաս­տա­նի մէջ վար­չա­պե­տի փո­փո­խու­թեան, հա­յաս­տա­նեան կեան­քին մէջ ար­ձա­նագ­րո­ւած վեր­ջին զար­գա­ցում­նե­րուն:

Հ.Յ.Դ. ­Բիւ­րո­յի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Հ­րանդ ­Մար­գա­րեան, անդ­րա­դառ­նա­լով ­Հա­յաս­տա­նի վար­չա­պե­տին փո­փո­խու­թեա­նը` ա­սաց.- «­Վեր­ջին շրջա­նում դրա անհ­րա­ժեշ­տու­թիւ­նը շատ կար, եւ կար­ծում եմ` վար­չա­պե­տի փո­փո­խու­թիւ­նը տե­ղին էր»:

Զ­րու­ցեց` ՔՆԱՐ ՄԱՆՈՒԿԵԱՆ - «ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ»

­Մեր երկ­րում ո­րե­ւէ ան­գամ ընդ­դի­մու­թեա­նը չի յա­ջո­ղո­ւել ընտ­րու­թիւն­նե­րում յաղ­թել եւ այդ­պի­սով երկ­րում իշ­խա­նա­փո­խու­թիւն ի­րա­կա­նաց­նել: Եւ հան­րու­թեան կող­մից այն­քան պա­հան­ջո­ւած փո­փո­խու­թիւն­ներն ա­մէն ան­գամ իշ­խա­նու­թիւն­նե­րը փոր­ձել են ա­նել` վար­չա­պետ­նե­րին փո­խե­լով: ­Նա­խորդ վար­չա­պե­տը իշ­խա­նու­թեան ե­կաւ նաեւ «հրա­շա­լի քա­ռեա­կում» ձեր ղե­կա­վա­րած ու­ժի ան­մի­ջա­կան ջան­քե­րի ար­դիւն­քում, սա­կայն ըն­դա­մէ­նը եր­կու­սու­կէս տա­րի անց պարզ դար­ձաւ, որ նա էլ ի զօ­րու չե­ղաւ ո­րե­ւէ բան շտկե­լու: Ի՞նչ էք կար­ծում` հնա­րա­ւո՞ր է երկ­րում ընդ­հա­նուր փո­փո­խու­թիւն­ներ ի­րա­կա­նաց­նել վար­չա­պետ­նե­րի փո­փո­խու­թեամբ:
Ընդ­հան­րա­պէս փո­փո­խու­թիւն­նե­րը լաւ բան են, չեմ էլ կար­ծում, որ այդ­քան յա­ճախ են տե­ղի ու­նե­նում: ­Բայց հա­ւա­տում եմ, որ անհ­րա­ժեշ­տու­թիւն կար մէկ նոր մօ­տե­ցու­մի, մէկ նոր ղե­կա­վար­ման մշա­կոյ­թի եւ յոյ­սով եմ, ու­զում եմ հա­ւա­տալ, որ այս նոր վար­չա­պե­տի նշա­նա­կու­մով դա կ­՛ու­նե­նանք:

Ին­չո՞ւ հէնց ­Կա­րէն ­Կա­րա­պե­տեա­նը, այլ թեկ­նա­ծու չկա՞ր:
Հի­մա ցան­կա­ցած մար­դու պա­րա­գա­յում կա­րե­լի է ա­սել` ին­չո՞ւ այս մէ­կը, ոչ այն մէ­կը: ­Յա­մե­նայն դէպս ո­րո­շո­ղը ես չեմ ե­ղել, ո­րո­շո­ղը նա­խա­գահն է ե­ղել: ­Կար­ծում եմ` հնա­րա­ւոր թեկ­նա­ծու­նե­րի մէջ ին­քը լա­ւա­գոյն­նե­րից էր:

Իսկ ե­թէ նա նո­րից նե­ղա­նայ ու գնայ ա­ւե­լի բարձր աշ­խա­տա­վար­ձով աշ­խա­տան­քի, ինչ­պէս որ ե­ղաւ, երբ նա Ե­րե­ւա­նի քա­ղա­քա­պետն էր:
Հ. Մ. - ­Կար­ծում եմ, որ դա շատ պար­զու­նակ բա­ցատ­րու­թիւն է, թէ ին­չո՛ւ ­Կա­րէն ­Կա­րա­պե­տեա­նը քա­ղա­քա­պե­տու­թեան հան­գա­ման­քը թո­ղեց: ­Չեմ կար­ծում, որ ա­ւե­լի լաւ աշ­խա­տա­վար­ձով աշ­խա­տան­քի հա­մար թո­ղեց: ­Չեմ հա­ւա­տում, ա­ւե­լի լուրջ պատ­ճառ կար: ­Ման­րա­մաս­նու­թիւն­նե­րին տե­ղեակ չեմ, բայց կա­րող եմ ինչ-որ բա­ներ են­թադ­րել:

Նաեւ որ­պէս իշ­խող կոա­լի­սիո­նում (հա­մա­խո­հու­թիւն) ընդգր­կո­ւած քա­ղա­քա­կան ու­ժի ղե­կա­վա­րի` ի՞նչ էք կար­ծում, ի՞նչ քայ­լեր պէտք է ա­նի նոր կա­ռա­վա­րու­թիւ­նը` ­Կա­րէն ­Կա­րա­պե­տեա­նի գլխա­ւո­րու­թեամբ, որ­պէս­զի մեր երկ­րի 5 մի­լիա­ռից ա­ւե­լի պե­տա­կան պարտ­քը աս­տի­ճա­նա­բար ոչ թէ ա­ւե­լա­նայ, այլ նո­ւա­զի, որ­պէս­զի ար­տա­գաղ­թի թա­փը պա­կա­սի եւ, վեր­ջա­պէս, աղ­քա­տու­թեան 35 տո­կո­սա­նոց ցու­ցա­նի­շը նո­ւա­զի:
­Գի­տէք` քայ­լե­րը մէկ չեն: Վս­տա­հու­թեան վե­րա­կանգ­նում, ար­դար մրցակ­ցու­թեան, կա­յու­նու­թեան ա­պա­հո­վում եւ դրսի ներդ­րում­նե­րի հա­մար բա­րեն­պաստ պայ­ման­նե­րի ստեղ­ծում, նաեւ` ըն­կե­րա­յին ար­դա­րու­թեան ուղ­ղու­թեամբ քայ­լեր, սրանք հեր­թա­կան քայ­լերն են, ո­րոնք կար­ծում եմ, ով որ ու­զում է` երկ­րի վի­ճա­կը դէ­պի լա­ւը փո­խո­ւի, պար­տա­ւոր է այս ճա­նա­պարհ­նե­րով ըն­թա­նալ:

Երբ մա­մու­լը գրում էր ­Յո­վիկ Աբ­րա­հա­մեա­նի մօ­տա­լուտ հրա­ժա­րա­կա­նի մա­սին, Ա.Ժ. Հ.Յ.Դ. խմբակ­ցու­թեան ղե­կա­վար Ար­մէն ­Ռուս­տա­մեա­նը յայ­տա­րա­րեց, որ Հ.Յ.Դ.ն ­տե­ղեակ չէ կա­ռա­վա­րու­թեան փո­փո­խու­թեան մա­սին: ­Հե­տաքր­քիր է` քոա­լի­սիոն գոր­ծըն­կեր­նե­րը ձեզ տե­ղեակ չէի՞ն պա­հել կա­ռա­վա­րու­թեան փո­փո­խու­թեան մա­սին:
Ո՛չ, եր­կար ժա­մա­նակ էր, որ փո­փո­խու­թիւն­նե­րի անհ­րա­ժեշ­տու­թիւ­նը քննու­թեան նիւթ էր: ­Դեռ նախ­քան մեր քոա­լի­սիոն հա­մա­ձայ­նագ­րի ստո­րագ­րու­մը, դեռ նախ­քան այդ էլ մենք քննել ենք այդ հար­ցե­րը նա­խա­գա­հի հետ, եւ նա­խա­գահն ու­նե­ցել է տրա­մադ­րու­թիւն փո­փո­խու­թիւն­նե­րի: Այլ հարց է, թէ այդ փո­փո­խու­թիւն­նե­րը ո­րո­շա­կիօ­րէն ինչ­պէ՞ս պէտք էր լի­նէին: ­Թէ դա ո­րո­շա­կիօ­րէն ինչ­պէ՞ս պէտք էր լի­նէր, բնա­կա­նա­բար դրանք ա­մէն մէկ հանգ­րո­ւա­նում են պարզ­ւում, յստա­կա­նում, յղկւում, բայց այս փո­փո­խու­թիւն­նե­րի ծրա­գի­րը դեռ նախ­քան մեր` ­Հան­րա­պե­տա­կա­նի հետ հա­մա­ձայ­նագ­րի ստո­րագ­րու­մը, քննու­թեան նիւթ է ե­ղել, իսկ հա­մա­ձայ­նա­գիրն ար­դէն փաստն է, որ անհ­րա­ժեշտ է փո­փո­խու­թիւն, քա­նի որ այն, ինչ-որ մենք հա­մա­ձայ­նում էինք ա­նել, դա ար­դէն փո­փո­խու­թիւն է:

Իսկ ո­րո­շա­կիօ­րէն վար­չա­պետ ­Յո­վիկ Աբ­րա­հա­մեա­նի հրա­ժա­րա­կա­նի մա­սին դուք ե՞րբ էք ի­մա­ցել:
Դէ, հի­մա ի՞նչ կա­րե­ւոր է… բայց այն­պէս չի, որ չենք ի­մա­ցել, կար­ծում եմ, որ ա­ռա­ջին­նե­րից ենք ե­ղել, որ ի­մա­ցել ենք:

­Տե­ղե­կու­թիւն­ներ կան, որ ­Կա­րէն ­Կա­րա­պե­տեա­նը դաշ­նակ­ցա­կան նա­խա­րար­նե­րից միայն ­Լե­ւոն Մկրտ­չեա­նի հետ է ցան­կա­նում աշ­խա­տել: ­Խօ­սե՞լ էք նոր վար­չա­պե­տի հետ այս թե­մա­յով:
­Միայն չէ: Այդ ար­տա­յայ­տու­թիւ­նը ա­ղա­ւա­ղո­ւած էք ներ­կա­յաց­նում, լսել եմ, որ բո­լոր նա­խա­րար­նե­րից ա­ւե­լի շատ կ­՛ու­զէր ­Լե­ւոն Մկրտ­չեա­նի հետ աշ­խա­տել, ոչ թէ դաշ­նակ­ցա­կան նա­խա­րար­նե­րից: ­Կար­ծում եմ, որ ին­քը նա­խա­րար­նե­րի հետ խնդիր չու­նի, ուղ­ղա­կի այս 20 օ­րո­ւայ աշ­խա­տան­քա­յին ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նում ին­քը պէտք է եզ­րա­կա­ցու­թիւն­նե­րի յան­գի, ինչ­պէ՞ս է տես­նում կա­ռա­վա­րու­թեան կա­ռուցուածքն ու ձե­ւա­ւո­րու­մը, տնտե­սա­կան ի՞նչ քա­ղա­քա­կա­նու­թիւն է ու­զում կի­րա­ռի երկ­րում եւ բնա­կան է, որ այս­տեղ կա­րող են հար­ցեր ստեղ­ծո­ւել: ­Բայց այս պա­հին ա­ռար­կու­թիւն կամ վե­րա­պա­հու­թիւն չու­նի մեր նա­խա­րար­նե­րի նկատ­մամբ:

Դուք այդ թե­մա­յով խօ­սե՞լ էք իր հետ:
Բ­նա­կա­նա­բա՛ր:

Հի­մա բո­լոր նա­խա­րար­նե­րը ժա­մա­նա­կա­ւոր պաշ­տօ­նա­կա­տար­ներ են, ե՞րբ են դաշ­նակ­ցա­կան նա­խա­րար­նե­րը վե­րան­շա­նա­կո­ւե­լու եւ ար­դեօ՞ք վե­րան­շա­նա­կո­ւե­լու են:
Սկզ­բուն­քա­յին հա­մա­ձայ­նու­թիւն կայ, որ մեր նա­խա­րար­նե­րը մնա­լու են, այս­քա՛­նը. բայց սա` ընդ­հա­նուր ձե­ւով: Ինչ­պէս ա­սում են` ին­քը 20 օր դեռ ժա­մա­նակ ու­նի:

­Տե­ղե­կու­թիւն­ներ կան, որ 2017թ. Ա.Ժ. ընտ­րու­թիւն­նե­րում ­Դաշ­նակ­ցու­թիւ­նը ­Հան­րա­պե­տա­կան կու­սակ­ցու­թեան հետ դա­շին­քով է մաս­նակ­ցե­լու: ­Կա՞յ նման ծրա­գիր, քննար­կում ե­ղե՞լ է, թէ՞ ոչ:
Չ­գի­տեմ, յան­կարծ մա­մու­լը եր­բեմն բա­ներ է մո­գո­նում, որ մար­դու ե­րե­ւա­կա­յու­թիւ­նից դուրս է: Այդ­պի­սի բան չկայ, մենք գնա­լու ենք մեր ծրագ­րով եւ անհ­րա­ժեշ­տու­թիւն չկայ ոե­ւէ մէ­կի հետ դա­շինք կազ­մե­լու: Ես նման բան ա­ռա­ջին ան­գամ եմ լսում:

Իսկ քա­ղա­քա­կան ո՞ր ու­ժի հետ էք տես­նում ձեր հե­տա­գայ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը:
Ճիշդն ա­սած` բո­լո­րի հետ էլ տես­նում եմ, ե­թէ կայ նպա­տակ­նե­րի մէջ ընդ­հան­րու­թիւն: Իսկ ե­թէ մօ­տե­ցում­նե­րը հա­մընկ­նում են, ես չեմ տես­նում պատ­ճառ չհա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու: ­Կար­ծում եմ, որ մենք ար­դէն հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան մէջ ենք ­Հան­րա­պե­տա­կան կու­սակ­ցու­թեան հետ, եւ դա ա­մէն ինչ ա­սում է, բայց դա չի նշա­նա­կում, որ մեզ հա­մար բա­ցա­ռո­ւած է միւս­նե­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լը:

­Դաշ­նակ­ցու­թիւ­նը, լի­նե­լով իշ­խա­նու­թեան ներ­սում, մշտա­պէս հռչա­կել է ի­րեն իշ­խա­նու­թեան ներ­սի ընդ­դի­մու­թիւն եւ բարձ­րա­ձայ­նել է իշ­խա­նու­թեան թե­րու­թիւն­նե­րի մա­սին, սա­կայն տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում այդ թե­րու­թիւն­նե­րը ոչ թէ նո­ւա­զել են, այլ ա­ւե­լի են խո­րա­ցել:
Նախ ես հա­մո­զո­ւած չեմ, որ ա­ւե­լի խո­րա­նում են, մեր եր­կի­րը այն չի այ­սօր, ինչ որ 20 տա­րի ա­ռաջ էր:

Ա­յո՛, այ­սօր ա­ւե­լի մեծ է անվս­տա­հու­թիւ­նը, մարդ­կանց յու­սա­հա­տու­թիւ­նը, ին­չի դրսե­ւո­րում­նե­րը մենք տե­սանք ­Յու­լի­սեան դէպ­քե­րի ժա­մա­նակ:
Ա­յո՛, այ­սօր դա կայ, բայց ա­մէն մի ե­րե­ւոյթ, որ դու գնա­հա­տում ես, հա­մե­մա­տա­կան հաս­կա­ցո­ղու­թիւն է: ­Մէկ կող­մից դու քեզ պէտք է գնա­հա­տես քո նման ու­ժե­րի հետ, բայց որ­պէս­զի ինք­նա­սի­րա­հա­րո­ւա­ծու­թեամբ չտա­րո­ւես, ինք­նա­գո­հու­թիւն չապ­րես, քեզ պէտք է հա­մե­մա­տես զար­գա­ցած երկր­նե­րի հետ, ո­րին ձգտում ես հաս­նել: Այս ա­ռու­մով մենք զգա­ցել ենք, որ միշտ էլ ա­ռաջ ենք գնում, բայց միշտ էլ գոհ չենք ե­ղել: Ես ­Հա­յաս­տա­նում եմ 1990 թո­ւա­կա­նից, եւ բո­լոր օ­րե­րը ժա­պա­ւէ­նի նման իմ աչ­քի ա­ռա­ջով անց­նում են: Այ­սինքն ­Հա­յաս­տա­նը ա­մե­նա­վատ եր­կի­րը չէ, սա մեր մտքից պէտք է հա­նենք:
­Ժո­ղովր­դա­վա­րու­թեան ա­ռու­մով մենք շա՜տ շա՛տ բարձր ենք բո­լո­րից: ­Թե­րու­թիւն­ներ ու­նենք ան­շուշտ, դուք ա­սում էք` մենք կա­ռա­վա­րու­թեան մէջ ինչ-որ ի­մաս­տով բա­ցա­սա­կան ե­րե­ւոյթ­նե­րը փոր­ձել ենք մատ­նան­շել, չեմ կար­ծում, որ ­Դաշ­նակ­ցու­թեան կե­ցո­ւած­քի մէջ բան է փո­խո­ւել այն ա­ռու­մով, որ մի ժա­մա­նակ ընդ­դի­մու­թիւն էինք կամ իշ­խա­նու­թիւն, քա­նի որ մեր մօ­տե­ցում­նե­րը կու­սակ­ցա­կան շա­հից ել­նե­լով մօ­տե­ցում­ներ չեն:
­Մեր դիր­քո­րո­շում­նե­րը մեր երկ­րի հա­մար են, մենք չենք կա­րող ա­սել, որ երբ ընդ­դի­մու­թիւն էինք, երկ­րում փտա­ծու­թիւն կար, իսկ երբ իշ­խա­նու­թիւն ենք, փտա­ծու­թիւն չկայ, այդ­պի­սի բան չենք կա­րող ա­սել: Իբ­րեւ ընդ­դի­մու­թիւն` այլ բան ու­նէինք եւ ա­նում էինք, իբ­րեւ իշ­խա­նու­թիւն` մենք հա­ւա­տում ենք, որ գործ ու­նենք ա­նե­լու եւ ա­նում ենք:

Տ­ղեր­քը խա­բո­ւե­ցին «­Սաս­նայ Ծ­ռեր»ի հա­մար
գրել էին այդ թեքս­թը (բնա­գի­րը) ու թաք­նո­ւել

Հ­րանդ ­Մար­գա­րեա­նը, անդ­րա­դառ­նա­լով ­Յու­լի­սի 17ին «­Սաս­նայ Ծ­ռեր» խմբի ան­դամ­նե­րի կող­մից ոս­տի­կա­նու­թեան Պ.Պ.Ծ. գնդի գրաւ­մա­նը, ա­սաց.- «Տ­ղեր­քը գնա­ցին, քա­նի որ ես կար­ծում եմ, որ նրանք մա­քուր էին, բայց նաեւ ի­րենք պէտք է նե­րեն ինձ, իմ ե­րէ­կո­ւայ ըն­կեր­նե­րը, ի­րենք խա­բո­ւե­ցին, ի­րենք խա­բո­ւե­ցին»:

Յատ­կա­պէս այս ա­մառ ա­ռա­ւել ակ­նա­ռու դար­ձաւ, թէ ինչ­քան խորն է հան­րու­թեան մի զգա­լի մա­սի յու­սա­հա­տու­թիւ­նը: «­Սաս­նայ Ծ­ռեր»ի կող­մից ոս­տի­կա­նու­թեան Պ.Պ.Ծ. գնդի գրաւ­մա­նը յա­ջոր­դած ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը ցոյց տո­ւե­ցին, որ մարդ­կանց դժգո­հու­թիւնն այն­քան է մե­ծա­ցել, որ պատ­րաստ են ան­գամ զէն­քի ու­ժով հարց լու­ծե­լու տար­բե­րա­կը ող­ջու­նե­լու: Ինչ­պէս յայտ­նի է՝ «­Սաս­նայ ծռեր» խմբի ան­դամ­նե­րի մէջ կա­յին ­Դաշ­նակ­ցու­թեան նախ­կին ան­դամ­ներ: Ըստ ձեզ, ին­չո՞ւ նրանք դի­մե­ցին այս ծայ­րա­յեղ քայ­լին եւ ին­չի՞ հա­սան ի վեր­ջոյ:
Ես այս հար­ցով ա­ռա­ջին ան­գամ եմ խօ­սում: ­Պատ­ճառ­նե­րը շատ են: ­Հա­յաս­տա­նի այդ օ­րե­րի չէի հա­մակ­րում, քա­նի որ ինձ նե­ղաց­րել է, տագ­նա­պեց­րել է, ո­րով­հե­տեւ ես այն ան­ձե­րից եմ, ե­թէ մի բան ա­սում եմ, ճիշդ է, պրա­ւօ, գնում եմ, մաս­նակ­ցում եմ ու փոր­ձում եմ այդ հար­ցի մէջ լի­նել ա­ռա­ջին գծում: Ես չէի կա­րող պատ­կե­րաց­նել, որ մար­դիկ կա­րող են պրա­ւօ, ապ­րէք ա­սել, բայց ի­րենց գոր­ծը չշա­րու­նա­կեն, ի­րենց կող­քը չկանգ­նեն, ի­րենց դիր­քո­րո­շում­նե­րի մէջ հե­տե­ւո­ղա­կան չլի­նեն: Ի՞նչ ստա­ցո­ւեց ար­դիւն­քում: Ար­դիւն­քում ստա­ցո­ւեց, որ ճիշդ է` նրանք նախ­կին դաշ­նակ­ցա­կան­ներ են, բայց ինչ-որ տեղ մենք միա­սին կեանք ենք ու­նե­ցել, ես ի­րենց որ­պէս մարդ յար­գում եմ եւ շատ մեծ ափ­սո­սանք կայ մէջս, որ ար­դեօ՞ք ի­րենք զոհ չգնա­ցին քա­ղա­քա­կան ինչ-որ վախ­կոտ մարդ­կանց հա­շիւ­նե­րի, որ չփոր­ձե­ցին ի­րենց կող­քին կանգ­նել:
Ի­րենց հետ ես տես­նում էի հե­ռուս­տա­տե­սու­թեամբ, կար 70 տա­րե­կան մարդ, գու­ցէ դեռ ա­ւե­լին: Այն քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րը, ո­րոնք հրա­պա­րա­կում գո­ռում էին` ապ­րեն ի­րենք, ապ­րեն ի­րենք, ի­րենք նրան­ցից ա­ւե­լի փոքր էին, թող մի շէնք էլ ի­րենք գրա­ւէին, ե­թէ դա ճիշդ ճա­նա­պարհն էր: Ե­թէ դա ճիշդ ու­ղին էր, թող մի շէնք էլ ի­րենք գրա­ւէին, երկ­րոր­դը գրա­ւէին, 4րդը գրա­ւէին, իսկ ե­թէ դա ճիշդ չէր, ինչ­պէ՞ս ա­սե­ցին` պրա­ւօ: Ախր դրա գի­նը վճա­րե­ցին այդ տղեր­քը եւ դեռ հա­ւա­նա­բար վճա­րե­լու են: Ես իս­կա­պէս դրա հա­մար ափ­սո­սան­քի զգա­ցում ու­նեմ: ­Նոյ­նիսկ բար­կու­թեան տրա­մադ­րու­թիւն­ներ են ստեղծ­ւում, երբ ա­մէն ան­գամ մտա­ծում եմ:

Ա­մէն դէպ­քում ին­չի՞ հա­սան «­Սաս­նայ Ծ­ռեր»ը:
Չի կա­րե­լի ո­րե­ւէ բան ղե­կա­վա­րել` ա­ռանց ա­ռա­ջին գծում լի­նե­լու, դա մի քիչ ան­պար­կեշ­տու­թիւն է, մարդ­կանց հայ­րե­նա­սի­րու­թիւ­նը մարդ­կանց զգա­ցա­կան ապ­րում­նե­րը օգ­տա­գոր­ծես, կրա­կի մէջ գցես եւ դու մի կողմ կանգ­նես, դա մարդ­կա­յին չէ: ­Դա գա­ղա­փա­րա­կան մար­դու պա­հո­ւածք ու կեցուածք չէ: Ես իս­կա­պէս վատ եմ զգում այն քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րի հա­մար, այս­պէս կո­չո­ւած, քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րի հա­մար, ո­րոնք ա­սե­ցին պրա­ւօ, բայց նոյ­նը չա­րե­ցին: Ե­թէ ճիշդ էր, թող ա­նէին, ե­թէ ճիշդ չէր, ին­չո՞ւ այդ մթնո­լոր­տը ստեղ­ծե­ցին:

Իսկ ո՞րն է ձեր գնա­հա­տա­կա­նը «­Սաս­նայ Ծ­ռեր»ի այդ քայ­լին:
Տ­ղեր­քը գնա­ցին, քա­նի որ ես կար­ծում եմ, որ նրանք մա­քուր էին, բայց նաեւ ի­րենք պէտք է նե­րեն ինձ, իմ ե­րէ­կո­ւայ ըն­կեր­նե­րը, ի­րենք խա­բո­ւե­ցին, ի­րենք խա­բո­ւե­ցին:
Ի­րենք կար­ծե­ցին, որ հա­րիւր հա­զա­րա­ւոր ժո­ղո­վուրդ դուրս կը գայ եւ ի­րենց կը պաշտ­պա­նի: Ի­րենք խա­բո­ւե­ցին, քա­նի որ կար­ծե­ցին, թէ դրա­նով ինչ-որ բան կա­րող էին փո­խել, բայց ­Հոկ­տեմ­բե­րի 27ն­ էլ ա­պա­ցու­ցեց, որ այդ ճա­նա­պար­հով հնա­րա­ւոր չի բան փո­խել, ոչ թէ հնա­րա­ւոր չի փո­խել, դրա­նից մենք չենք շա­հում, ա­ւե­լի վնաս­ւում ենք: ­Վեր­ջի­վեր­ջոյ, ե­թէ կայ պայ­քա­րե­լու օ­րի­նա­կան ձեւ, առ­նո­ւազն այդ օ­րի­նա­կան ձե­ւը դու պի­տի սպա­ռես:

­Բայց տղա­ներն ա­սում էին, որ օ­րի­նա­կան բո­լոր ճա­նա­պարհ­նե­րը սպա­ռո­ւած են: Ըստ ձեզ, ո՞րն էր օ­րի­նա­կան ճա­նա­պար­հը, ո­րով նրանք կա­րող էին պայ­քա­րել, բայց չա­րե­ցին:
Ընտ­րու­թիւն­ներ, ժո­ղովր­դին կազ­մա­կեր­պել: ­Նա­յէք` ո՛ր կու­սակ­ցու­թիւ­նը ­Հա­յաս­տա­նում ու­նի կազ­մա­կեր­պո­ւած շար­քեր: Ին­չո՞ւ չու­նեն, ո­րով­հե­տեւ չեն աշ­խա­տել, չէ՞: Այն­տեղ ոչ ո­քի ձեռ­քը չեն բռնում, կո­կոր­դը չեն սեղ­մում, բայց տքնա­ջան աշ­խա­տանք է պէտք ժո­ղովր­դին քա­ղա­քա­կա­նօ­րէն կազ­մա­կեր­պե­լու հա­մար, դա է մի­ջո­ցը փո­փո­խու­թիւն­նե­րի:
Ես կա­րող եմ կռո­ւել, պոռթ­կալ, երբ երկ­րում ա­նար­դա­րու­թիւն կայ, ըն­կե­րա­յին ծանր վի­ճակ կայ, բայց ե­թէ ես կռւում եմ, պոռթ­կում եմ, ա­սում եմ, որ ռու­սա­կան խա­րիսխ­նե­րը ­Հա­յաս­տա­նից պէտք է դուրս գան, ո­րով­հե­տեւ դա ինչ-որ այլ պե­տու­թիւն­նե­րի պա­հանջն է, դա այս ժո­ղովր­դի դարդ ու ցա­ւի հետ ի՞նչ կապ ու­նի, դա ար­դէն լրիւ ու­րիշ բան է:
­Ժո­ղովր­դի բո­ղո­քի, ա­նար­դա­րու­թեան ըն­կե­րա­յին վատ վի­ճա­կի հետ ի՞նչ առնչու­թիւն ու­նի, թէ հայ-թուր­քա­կան սահ­մա­նը ռու­սա­կան ու­ժե՞րն են պա­հում, թէ՞ հայ­կա­կան: Ոչ էլ այդ տղա­ներն են դրա­նում հա­մո­զո­ւած: Ես վստահ եմ, որ ի­րենք էլ այդ հա­մո­զում­նե­րը չու­նեն, ես վստահ եմ, որ մէկ ու­րի­շը ի­րենց հա­մար գրել է այդ թեքս­թը եւ յե­տոյ թաք­նո­ւել:

Այ­սինքն ինչ-որ ու­ժեր տղա­նե­րին ուղ­ղոր­դել էին:
Դէ, վեր­ջի­վեր­ջոյ ես այդ տղա­նե­րին շատ լաւ գի­տեմ, ես այդ տղա­նե­րի մի մա­սին առ­նո­ւազն շա՜տ շա՛տ լաւ գի­տեմ, վատ ի­մաս­տով չեմ ա­սում, բայց նրանք ղե­կա­վա­րո­ւող ան­ձինք են: Ի­րենց հա­մո­զում­ներն էլ, նրանց նե­րաշ­խարհն էլ գի­տեմ: Այն պա­հանջ­նե­րը, ո­րոնք ներ­կա­յա­ցո­ւե­ցին, առ­նո­ւազն այս մա­սով, ի­րենց հետ առն­չու­թիւն չու­նէին: