Ա.Մ.Ն.ի մէջ ստեղծագործող յայտնի նկարիչ Տիգրան Ձիթողցեան, որ իր գեր-իրական ինքնատիպ կտաւներով հասցուցած է ճանչցուելու աշխարհի մէջ, այս օրերուն Երեւան կը գտնուի:
Նայելով անոր վրձինած նկարներուն` դժուար է հաւատալ, որ ժամանակակից արուեստաբանութիւնները կապ չունին ատոնց հետ. Տիգրանի նկարներու նիւթեղէն բաղադրիչները կտաւն ու իւղաներկն են, իսկ ոգեշնչման աղբիւրը` մարդիկ ու անոնց շրջապատող աշխարհը:
40ամեայ նկարիչին համար ամրան Հայաստան գալը աւանդոյթի վերածուած է, զոր Տիգրան Ձիթողցեան չի խախտեր արդէն 18 տարիէ ի վեր:
Տիգրան Ձիթողցեան ծնած է Երեւան: Նկարել սկսած է 5 տարեկան հասակէն: Առաջին անհատական ցուցահանդէսը ունեցած է 10 տարեկանին, ուր ներկայացուցած է շուրջ 102 իւղաներկ նկարներ, որոնք ցուցադրուած են նաեւ Սպանիոյ, Ռուսաստանի, Ճափոնի, Ա.Մ.Ն.ի մէջ: Երիտասարդ ու տաղանդաւոր նկարիչ Տիգրան Ձիթողցեան գիւմրեցի յայտնի Ձիթողցեաններու գերդաստանի շառաւիղներէն է:
1993-1999 թուականներուն ուսանած է Երեւանի գեղարուեստի պետական ակադեմիոյ մէջ, այնուհետեւ՝ կրթութիւնը շարունակած Զուիցերիոյ cole Cantonale d’Art du Valaisի մէջ, 2002 թուականին ստացած է պաքալաւրի աստիճան, 2005 թուականին` հանրային բնագաւառի արուեստի մագիստրոսի աստիճան (MAPS): 2009 թուականէն հաստատուած է Նիւ Եորք:
Ստորեւ՝ «Հայերն Այսօր»ի զրոյցը նկարիչին հետ՝ անոր անցած ճանապարհին, երեւանեան կարօտին ու յառաջիկայ ծրագիրներուն մասին:
Տիգրա՛ն, երկար տարիներ է, որ կ’ապրիք ու կը ստեղծագործէք Հայաստանէն դուրս, ի՞նչը ամէնէն շատ կը կարօտնաք:
Ծնողներուս, ի հարկէ, ու ընկերներուս: Կը կարօտնամ իմ շփումս մտերիմներուս ու հարազատներուս հետ: Կը կարօտնամ նաեւ քաղաքը, նաեւ` իմ մանկական ու երիտասարդական յիշողութիւններս… երբ կը վերադառնամ, շատ կը սիրեմ զբօսնել Երեւանի մէջ. Ամէն փողոցի ամէն անկիւնի հետ անվերջ յիշողութիւններ կապուած են…
Գիտեմ, որ յաճախակի կ’այցելէք հայրենիք, կարծեմ` ամէն ամառ կու գաք: Հայաստանի մէջ նոր լիցքե՞ր կը փնտռէք, թէ՞…
Ես ամէն ամառ կը վերադառնամ` առանց բացառութեան, արդէն տարիներ շարունակ: Իմ ընկերներուս մեծ մասը Հայաստանէն դուրս կ’ապրին, եւ ամէն ամառ մենք բոլորս կը փորձենք Հայաստան հաւաքուիլ: Այո՛, Հայաստանի մէջ կը լիցքաւորուիմ` ինչպէս հոգեպէս, այնպէս ալ ֆիզիքապէս, որովհետեւ Նիւ Եորքի մէջ ես շատ կ’աշխատիմ, նոյնիսկ լաւ քնանալու ժամանակ չեմ ունենար: Բայց կարեւորը հարազատներուս հետ ըլլալն է, բոլորին հետ միասին, ինչպէս 20 տարի առաջ, երբ դեռ բոլորս Հայաստան կ’ապրէինք:
Անցեալ տարի նաեւ ձեր անհատական ցուցահանդէսը բացուեցաւ Գաֆէսճեան արուեստի կեդրոնին մէջ: Ին՞չ նախագիծ էր «Հայելիները» ու ի՞նչ յաջողութիւններ արձանագրեց:
Այն ինծի համար շատ կարեւոր ցուցահանդէս էր, եւ ոչ իբրեւ մեծ թանգարանային ցուցահանդէսի փաստ: Մօտ 20 տարի Հայաստանի մէջ ցուցադրութիւն չէի ունեցած, եւ ես շատ կը սպասէի այդ օրուան: Հայ հանդիսատեսը շատ մեծ կարեւորութիւն ունի ինծի համար. ինչ-որ հոգեղէն յենարան է, երբ կը զգաս թիկունքիդ հայրենակիցներուդ աջակցութիւնը: Ինծի կը թուի, որ ցուցահանդէսը շատ յաջող էր, եւ ես կը պահեմ շատ լուսաւոր յիշողութիւններ:
(Տիգրան Ձիթողցեանի «Հայելիներ» շարքը կ’արտացոլէ հայրենի երկրի վերաբերեալ անոր ընկալումը` պատկերելով Հայաստանի հաւաքական դիմանկարն իր անցումային ներկային եւ պատմական անցեալին հետ):
Խօսինք ձեր նկարներու թեմաներուն մասին: Որո՞ւն կը նկարէք դուք:
Ես կը նկարեմ զիս շրջապատող մարդոց, այս պարագային` կանանց: Այս շարքը, կարելի է ըսել, կնոջ էութեան եւ գեղեցկութեան խնդրին ուղղուած իմ հարցերն են, որոնց պատասխանները ես ինքս կը փնտռեմ աշխատանքի ընթացքին:
Ժամանակակից արուեստի այս ոճը տարածուած ուղղութիւ՞ն է Նիւ Եորքի մէջ, թէ՞ատիկա ձեր «մենաշնորհն» է:
Ես կ’ըսէի` ո՛չ, տարածուած չէ: Չնայած` կայ հիպեր-ռէալիստական շարժում մը, սակայն ես ինծի չեմ համարեր hiper-realist: Ես կը նկարեմ իրականութեան պատրանքը:
Ծանօ՞թ էք հայաստանեան ժամանակակից գեղանկարիչներուն, շփում կա՞յ այստեղի ստեղծագործողներու հետ:
Այո՛, ընկերներ-նկարիչներ ունիմ: Եւ միշտ, երբ գամ Հայաստան, կը տեսնուինք: Ինծի շատ կը հետաքրքրէ Հայաստանի արուեստի զարգացումը:
Կարծեմ մէկ զաւակ ունիք, ան Հայաստան եկա՞ծ է:
Որդիս 6 տարեկան է, ամէն ամառ ինծի կ’ուղեկցի Հայաստան այցելութիւններուս ընթացքին: Ցաւօք, դեռ հայերէն չի խօսիր, միայն` ռուսերէն եւ անգլերէն: Բայց ես կ’ուզեմ անոր հայերէն սորվեցնել, գուցէ հէնց այս ամառ ալ սկսինք…
Ի՞նչ ծրագիրներ, ընելիքներ կան յառաջիկային, որոնց մասին կրնաք այսօր բարձրաձայնել:
Հիմա կը վերջացնենք աշխատանքը փաստագրական ֆիլմի մը վրայ, որ կը նկարահանէ Արթուր Պալտերը: Ֆիլմին մէջ կարելի է տեսնել մէկ տարուան աշխատանքային գործընթացը, ցուցահանդէսները, ապրումները, եւ նոյնիսկ երեւակայութիւնը: Ֆիլմին մէջ նկարահանուած են քանի մը յայտնի դերասաններ եւ մոտելներ (բնորդներ), որոնց ես նկարած եմ այս մէկ տարուան ընթացքին, ներառեալ` «Օսքար»ի յաւակնորդ դերասանուհի մը, որուն «Հայելի»ին վրայ կ’աշխատիմ այս պահուն:
Զրուցեց՝ ՋՈՒԼԻԵՏԱ ՄԱԹԵՒՈՍԵԱՆ