Հ.Հ.Կ.ի եւ Հ.Յ.Դ.ի մի­ջեւ քա­ղա­քա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հա­մա­ձայ­նա­գիրն ար­դէն ի­րո­ղու­թիւն է: Վեր­ջին տա­րի­նե­րի մեր հար­ցազ­րոյց­նե­րում չկար փո­փո­խու­թիւն­նե­րի հաս­նե­լու լա­ւա­տե­սու­թիւն, որ յատ­կա­պէս իշ­խա­նու­թեան հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լով կա­րե­լի է երկ­րում ո­րա­կա­կան փո­փո­խու­թիւն­նե­րի հաս­նել: Ար­դէն կար­ծում էք, որ կա­րե­լի՞ է այս իշ­խա­

նու­թեան հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լով ներ­սից փո­փո­խու­թեան հաս­նել:

Մեր վայ­րէջ­քա­յին ի­րա­կա­նու­թիւ­նը հար­կադ­րում է ել­քեր ո­րո­նել: Ա­յո՛, մենք շատ ենք խօ­սել հա­մա­կար­գա­յին փո­փո­խու­թիւն­նե­րի, ես կ­՛ա­սէի՝ ար­ժէ­քա­յին յե­ղա­փո­խու­թեան մա­սին. այդ պա­հանջն այ­սօր էլ ա­ռա­ւել քան սուր է: Հ.Յ.Դ.ի իշ­խա­նու­թեան հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցե­լու հիմ­նա­կան պատ­ճա­ռը հէնց այդ ել­քե­րի ո­րո­նումն է:

Ես կար­ծում եմ՝ ո՛չ հան­րու­թիւ­նը, ո՛չ էլ քա­ղա­քա­կան հիմ­նա­կան խա­ղա­ցող­նե­րը չպի­տի ա­նակն­կա­լի գա­յին, պարզ էր, որ սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թիւն­նե­րից յե­տոյ մենք պի­տի շա­րու­նա­կէինք հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը. թէ­կուզ այն պարզ պատ­ճա­ռով, որ տէր կանգ­նէինք մեր կող­մից սահ­մա­նադ­րու­թեան մէջ ներ­մու­ծած ար­ժէք­նե­րի գործ­նա­կա­նաց­մա­նը կամ նիւ­թա­կա­նաց­մա­նը: Իսկ ե­թէ ա­ւե­լի կարճ ամ­փո­փեմ միտքս, հէնց այդ ել­քե­րի ո­րո­նու­մը Հ.Յ.Դ.ին դրդեց մտնե­լու իշ­խա­նու­թեան մէջ եւ ներ­սից կա­րո­ղա­նա­լու փո­փո­խու­թիւն­ներ պար­տադ­րել: Կար եր­կու տար­բե­րակ՝ շա­րու­նա­կել մնալ ընդ­դի­մու­թիւն եւ նո­ւազ ազ­դե­ցու­թիւն ու­նե­նալ Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­կան պրո­ցես­նե­րի (հո­լո­վոյ­թի) վրայ եւ երկ­րորդ՝ մտնել իշ­խա­նու­թեան մէջ ու գործ ա­նել:

Մեր ի­րա­կա­նու­թեան փո­փո­խու­թիւ­նը ոչ միա­վեկ­տոր է, ոչ էլ՝ միա­բա­ղադ­րիչ: Մի քա­նի հար­թու­թիւն­նե­րի խնդիր­ներ ու­նենք. մի կող­մից մեզ ան­խու­սա­փե­լիօ­րէն անհ­րա­ժեշտ է հան­րա­յին նոր մտա­ծո­ղու­թիւն ձե­ւա­ւո­րել՝ մրցու­նակ ար­ժէ­քա­յին հա­մա­կար­գով, միւս կող­մից՝ ձե­ւա­ւո­րել ի­րա­կան քա­ղա­քա­կան ու մշա­կու­թա­յին է­լի­տա (ընտ­րա­նի), որն այդ ար­ժէք­նե­րի կրո­ղը, գե­նե­րաց­նողն (ար­տադ­րո­ղը) ու վե­րար­տադ­րողն է: Մի կող­մից մեզ, իս­կա­պէս, ան­խու­սա­փե­լիօ­րէն անհ­րա­ժեշտ է գրա­գէտ, ի­մաս­տուն ղե­կա­վա­րու­թիւն, քա­ղա­քա­կան է­լի­տա՝ ազ­նո­ւա­կան մտա­ւո­րա­կա­նի տե­սա­կով, միւս կող­մից՝ ո­րա­կեալ, ի­րա­ւա­տէր ու պա­հան­ջա­տէր քա­ղա­քա­ցի:

Գու­ցէ այս պա­հի հա­մար շատ տե­սա­կան բա­նե­րից եմ խօ­սում, եւ մեր ի­րա­կա­նու­թիւ­նը շատ հե­ռու է այդ ի­դէա­լից: Ն­րանք, ով­քեր Հա­յաս­տա­նում իշ­խա­նու­թիւն են ի­րա­կա­նաց­րել, լայն ի­մաս­տով ի­մաս­տուն ու գրա­գէտ չեն ե­ղել, բայց հա­ւա­քա­կան ա­ռու­մով նաեւ մեր հա­սա­րա­կու­թիւնն էլ խիստ խո­ցե­լի է: Մի օր այս մա­սին պէտք չէ՞ մտա­ծել ու քայլ ա­նել: Այդ հա­մա­տեքս­տից ել­նե­լով՝ ի՞նչ քայ­լեր էին մնա­ցել. մի կողմ քա­շո­ւել ու փաս­տել, թէ մեր վայ­րէջք­ներն ո՞ւր են մեզ տա­նում...

Քա­ղա­քա­կան պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թիւ­նը ռե­սուրս­նե­րի մո­բի­լի­զա­ցիա (մի­ջոց­նե­րու զօ­րա­շարժ) է հար­կադ­րում: Հա­յաս­տա­նում այ­սօր ո­րա­կա­կան փո­փո­խու­թիւն­նե­րի, քիչ թէ շատ քայ­լեր ա­նե­լու միակ դաշ­տը մնա­ցել է իշ­խա­նու­թեան հետ ներ­սից փո­փո­խու­թիւն­ներ կա­տա­րե­լը:

Քա­ղա­քա­կան ընդ­դի­մա­դիր­նե­րից քա­նի՞­սը մե­ռան փո­ղո­ցում, նաեւ խորհր­դա­րա­նում... Ո՞րն է հո­գե­պէս ա­ւե­լի ազ­նիւ՝ մտնել իշ­խա­նու­թեան մէջ, պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թիւն ստանձ­նել ու ներ­սից փո­խել, թէ դառ­նու­թեան, ա­նե­լա­նե­լիու­թեան եւ ոչն­չա­տե­սի­լու­թեան բա­ցա­սա­կան է­ներ­գիան (ուժ) փո­խան­ցել հայ ժո­ղովրդին…

Նոյն Հ.Յ.Դ.ն մի քա­նի ան­գամ կոա­լի­ցիա (հա­մա­խո­հու­թիւն) կազ­մել է իշ­խա­նու­թեան հետ: Ի՞նչն էր խան­գա­րում այն ժա­մա­նակ ել­քեր ա­ռա­ջար­կե­լու հան­րու­թեա­նը, եւ ի՞նչ ե­րաշ­խիք, որ այս ան­գամ ան­պայ­ման յա­ջո­ղե­լու է, երբ ըստ էու­թեան իշ­խա­նու­թեան ո­րա­կը չի փո­խո­ւել, իշ­խա­նու­թեան ղե­կին նոյն մար­դիկ են, նոյն մտա­ծո­ղու­թեամբ: Փո­խո­ւել է կա­ռա­վար­ման հա­մա­կար­գը, բայց փո­խո­ւել է ա­ղա­ղա­կող ընտ­րա­կեղ­ծիք­նե­րով: Ե­թէ հիմքն ար­դէն դրո­ւել է կեղ­ծի­քով, ի՞նչ ե­րաշ­խիք, որ կա­րո­ղա­նա­լու էք ել­քեր ա­ռա­ջար­կել հան­րու­թեա­նը՝ կա­պո­ւած մո­նո­պո­լիա­նե­րի ու կո­ռուպ­ցիա­յի (մե­նաշ­նորհ­նե­րու եւ կա­շա­ռա­կե­րու­թեան) հետ:

Մեր քա­ղա­քա­կան թի­մը (խմբա­կազմ) գի­տակ­ցում է, թէ ի՛նչ ծանր պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թեան ու բե­ռի տակ է մտել: Ան­հեր­քե­լի է՝ քա­ղա­քա­կան ա­ւան­դոյթ­նե­րի մի մի­ջա­վայր է ստեղ­ծո­ւել, որ­տեղ ա­ռողջ գա­ղա­փար­ներն ու ծրագ­րերն ան­ցա­նե­լիու­թիւն չու­նեն: Հ­նա­րա­ւոր չէ հարց չտալ՝ բա սրա վերջն ի՞նչ է լի­նե­լու, ե՞րբ է գա­լու փո­փո­խու­թեան ու քա­ղա­քա­կան վար­քա­գի­ծը խմբագ­րե­լու ժա­մա­նա­կը:

Հա­յաս­տա­նում քա­ղա­քա­կան կլի­ման ու մշա­կոյ­թը, մեր հան­րա­յին հո­գե­կերտուածքն այ­լեւս այն­պի­սին է, որ իշ­խա­նու­թեան լծակ չու­նե­ցող ո­րե­ւէ քա­ղա­քա­կան ուժ ուղ­ղա­կի ան­կա­րող է փո­փո­խու­թիւն­ներ ի­րա­կա­նաց­նե­լու: Ես ցա­ւում եմ, նոյ­նիսկ շատ ծանր եմ տա­նում, որ տե­ղի ու­նե­ցած ընտ­րա­խախ­տում­նե­րը ստո­ւե­րե­ցին սահ­մա­նադ­րա­կան հան­րա­քո­ւէն: Ուղ­ղա­կի ան­հան­դուր­ժե­լի էր… Քիչ ընտ­րու­թիւն ու­նենք՝ կա՛մ մտնել քա­ղա­քա­կան ա­պա­տիա­յի (ան­տար­բե­րու­թեան) մէջ եւ սպա­սել մին­չեւ չգի­տեմ, թէ որ­տե­ղից կը գան 250 տա­րո­ւայ ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան ա­ւան­դոյթ­նե­րով ու­ժեր ու կը փո­խեն եր­կի­րը (ին­չը ա­նի­րա­տե­սա­կան է ու եր­կի­րը հիւ­ծող), կա՛մ լի­նել պրագ­մա­տիկ (գործ­նա­կան), լի­նել ներ­սում եւ փոր­ձել ներ­սից փո­խել:

Կար­ծում եմ՝ նրանք, ո­րոնք իշ­խա­նու­թիւն են ի­րա­կա­նաց­նում, ի­րենք էլ են գի­տակ­ցում, որ այս քա­ղա­քա­կան նկա­րա­գի­րը, վար­քա­գիծն ու փի­լի­սո­փա­յու­թիւ­նը հե­ռան­կար չու­նեն: Հ.Հ.Կ.ա­կան­նե­րին ո­չինչ չէր խան­գա­րում, խորհր­դա­րա­նում եւ կա­ռա­վա­րու­թիւ­նում ու­նե­նա­լով մե­ծա­մաս­նու­թիւն, շա­րու­նա­կե­լու նոյ­նը, բայց եւ յստակ է՝ թարմ ա­րեան եւ ներ­քին փո­փո­խու­թեան անհ­րա­ժեշ­տու­թիւն նաեւ քա­ղա­քա­կան մե­ծա­մաս­նու­թիւնն ու­նէր: Պէտք չէ շատ միա­միտ լի­նել եւ կար­ծել, որ վա­ղը կամ միւս օ­րը կ­՛ու­նե­նանք մեր ե­րա­զած ծի­րա­նա­յին բու­րաս­տա­նը: Պե­տու­թիւ­նը քայլ-քայլ է կա­ռուց­ւում, եւ ա­նե­լիք­նե­րը՝ հան­րա­յին մտա­ծո­ղու­թեան փո­փո­խու­թիւ­նից մին­չեւ քա­ղա­քա­ցու կեր­տու­մը, այ­սօր մեր պե­տու­թեան ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւն­նե­րից են: Մի կող­մից ու­նե­նալ գի­տա­կից, ժա­մա­նա­կա­կից, ազ­գա­յին իշ­խա­նու­թիւն, ով պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թիւն կը զգայ եւ անհ­րա­ժեշ­տու­թիւն կը հա­մա­րի քա­ղա­քա­ցի-ազգ կեր­տե­լու հրա­մա­յա­կա­նը: Ու­նե՞նք ու­րիշ ընտ­րու­թիւն, կար­ծում եմ՝ չու­նենք:

Բա­ւա­կան բուռն քննար­կում­ներ ե­ղան այս ըն­թաց­քում, թէ ին­չո՛ւ իշ­խա­նու­թիւ­նը գնաց այս քայ­լին, սա պար­տադ­րո­ւա՞ծ քայլ էր, թէ՞ սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թիւն­նե­րից յե­տոյ սա պա­տաս­խան էր Հ.Յ.Դ.ին՝ կա­տա­րած լաւ աշ­խա­տան­քի հա­մար: Բայց նաեւ խօ­սո­ւեց այն մա­սին, որ այս քայ­լով Սերժ Սարգ­սեա­նը չէ­զո­քաց­րեց երկ­րորդ նա­խա­գա­հին: Ձեր կար­ծի­քով, ար­դեօք նման հա­շո­ւարկ­նե՞ր էին ա­րո­ւել եւ ար­դեօք Ռո­բերտ Քո­չա­րեա­նը չէ­զո­քա­ցա՞ւ քա­ղա­քա­կան դաշ­տից, քա­նի որ նշւում էր, թէ Բ.Հ.Կ.ի (­Բար­գա­ւաճ Հա­յաս­տան) հա­շիւ­նե­րը փա­կե­լուց յե­տոյ նրա հա­մար միակ յե­նա­րա­նը մնա­ցել էր Հ.Յ.Դ.ն:

Ես, ան­կեղ­ծօ­րէն, չեմ կա­րող դա­տել, թէ Ռո­բերտ Քո­չա­րեա­նը որ­պէս քա­ղա­քա­կան յե­նա­րան իր հա­շո­ւար­կերն ինչ­պէ՞ս է կա­ռու­ցում: Ռո­բերտ Քո­չա­րեանն ա­սում էր, որ իր կու­սակ­ցու­թիւնն իր ժո­ղո­վուրդն է, եւ միան­շա­նակ է, որ մենք իր միակ յե­նա­րա­նը չէինք: Հ.Յ.Դ.ն միշտ էլ պե­տա­կա­նու­թեան եւ պե­տա­կան մտա­ծո­ղու­թեան կող­քին ե­ղել է: Ես չգի­տեմ՝ Քո­չա­րեա­նը քա­ղա­քա­կա­նու­թիւն կը վե­րա­դառ­նայ թէ ոչ, բայց ե­թէ վե­րա­դառ­նայ եւ մեր քա­ղա­քա­կան ար­ժէք­ներն ու հա­յեացք­նե­րը հա­մընկ­նեն, նաեւ ցան­կա­ցած քա­ղա­քա­կան ու­ժի հետ, ե­թէ այն տե­ղա­ւոր­ւում է «յա­նուն Հա­յաս­տա­նի» բա­նա­ձե­ւի մէջ, մենք կը գոր­ծակ­ցենք: Այս պա­հին քա­ղա­քա­կան կոն­տեքստն (խորք) այս­պի­սին է, եւ ստեղ­ծո­ւած կա­ցու­թիւ­նից ել­քի ճա­նա­պար­հը տես­նում ենք՝ գոր­ծող իշ­խա­նու­թեան հետ կեան­քի կո­չե­լով մեր քա­ղա­քա­կան ար­ժէք­նե­րը:

Կոա­լի­ցիան ար­դէն ի­րո­ղու­թիւն է, ո՞ւմ հե­ղի­նա­կու­թիւնն է ընկ­նում՝ Հ.Յ.Դ.ի, թէ՞ Հ.Հ.Կ.ի: Ար­մէն Ռուս­տա­մեա­նը նշում էր, որ Հ.Հ.Կ.ն հե­ղի­նա­կազրկուած է, հի­մա ըստ քեզ, ո՞ւմ հե­ղի­նա­կու­թիւ­նը որ­քա՛ն վար­կա­նիշ ու­նի:

Հե­ղի­նա­կու­թեան վար­կա­նի­շը պէտք է դա­տել քա­ղա­քա­կան վար­քագ­ծով եւ ի­րա­կա­նու­թեան մէջ բե­րո­ւած սրբագ­րում-խմբագ­րում­նե­րով եւ ար­դիւնք­նե­րով: Ե­թէ սա պարզ իշ­խա­նա­կան միու­թիւն է, եւ մեզ չի յա­ջո­ղո­ւի ար­ձա­նագ­րել յա­ջո­ղու­թիւն­ներ, նշա­նա­կում է, որ հա­ւա­սա­րա­պէս եր­կու քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րով էլ հե­ղի­նա­կու­թեան ան­կում կ­՛ար­ձա­նագ­րենք: Դ­րա­նից շատ ա­ւե­լի վատ ար­ձա­նագ­րում տե­ղի կ­՛ու­նե­նայ, ե­թէ մենք բո­լորս չկա­րո­ղա­նանք պե­տա­կա­նու­թեան այս վայ­րէջք­նե­րի մէջ սրբագ­րում, փո­փո­խու­թիւն եւ ա­ռող­ջա­ցում բե­րել: Սա գի­տակ­ցում են թէ՛ հան­րա­պե­տա­կան­նե­րը, թէ՛ երկ­րի նա­խա­գա­հը, թէ՛ Դաշ­նակ­ցու­թիւ­նը: Ե­կէք ար­դիւնք­նե­րով դա­տենք, մա­նա­ւանդ 2017 թո­ւա­կա­նը շատ հե­ռու չէ, ու­ղիղ մէկ տա­րի յե­տոյ Մարտ ամ­սին ընտ­րու­թիւն­ներ են, եւ ըստ այդ ար­դիւնք­նե­րի՝ կա­րե­լի է դա­տել: Բայց նաեւ ա­ռանց ա­ւե­լորդ ե­րես­պաշ­տու­թեան հա­մո­զո­ւած ա­սում եմ, որ այ­սօր ել­քե­րի ո­րոն­ման հնա­րա­ւոր գու­նապ­նա­կում մեզ հա­մար ա­մե­նա­գործ­նա­կա­նը, ա­մե­նա­շա­հե­կա­նը եր­կի­րը պա­կաս ցնցու­մա­յին դարձ­նե­լու հա­մար իշ­խա­նու­թեան հետ գոր­ծակ­ցելն էր եւ ներ­սից փո­փո­խու­թիւն­ներ հար­կադ­րե­լը, պա­հան­ջելն էր եւ դրանց հա­մար պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թիւն կրելն էր:

Նա­խա­գա­հի վեր­ջին ե­լոյ­թում ինձ հա­մար կա­րե­ւոր մի քա­նի ու­ղերձ­ներ կա­յին, եւ դրան­ցից մէ­կը հա­մա­րում եմ քա­ղա­քա­կան վար­քագ­ծի սրբագր­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թիւ­նը, նաեւ նոր եւ բա­նի­մաց կադ­րե­րի (անձ­նա­կազմ) իշ­խա­նու­թեան բե­րե­լու նա­խա­գա­հի ձգտու­մը: Մեր հա­ւա­տա­լու ռե­սուր­սը (պա­շար) այն­քան է մա­շո­ւել, հան­րու­թիւ­նը այն­պէս է խեղդւում չա­րու­թեան ու դառ­նու­թեան մէջ, ես շատ եմ ու­զում, որ մեզ եւ իշ­խա­նու­թեա­նը ի շահ պե­տա­կա­նու­թեան կը յա­ջո­ղո­ւի ո­րոշ խմբագ­րում­ներ բե­րել մեր ի­րա­կա­նու­թիւն: Եւ ա­մե­նա­կա­րե­ւո­րը՝ շատ եմ կա­րե­ւո­րում պա­հան­ջա­տէր քա­ղա­քա­ցու ձե­ւա­ւո­րու­մը, պե­տու­թիւն սի­րող հայ մար­դու ձե­ւա­ւո­րու­մը:

Շատ նկա­տե­լի է, մտա­ւո­րա­կան-ազնուա­կան տար­րի, է­լի­տա­յի դե­ֆի­ցիտ (պա­կա­սուրդ) ու­նենք: Հա­յաս­տա­նում քա­ղա­քա­կան է­լի­տա­յի մէջ տգի­տու­թիւնն ու գա­ւա­ռամ­տու­թիւ­նը մո­լեգ­նող է: Անց­նող 25 տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում չյա­ջո­ղե­ցինք քա­ղա­քա­կան ու մշա­կու­թա­յին է­լի­տա կեր­տել, տե­սակ, ո­րին կը հա­ւա­տա­յինք: Ան­լե­գենդ (ա­նե­րազ) ու ան­սէր ենք դար­ձել:

Բայց կա­րե­ւոր է, թէ ո՞ւմ հետ գնալ ճա­նա­պարհ: Մի­թէ՞ տես­նում էք քա­ղա­քա­կան կամք: Մենք շատ ե­լոյթ­ներ ենք տե­սել, որ­տեղ քա­ղա­քա­ցու դերն ար­ժե­ւո­րել է Սերժ Սարգ­սեա­նը, բայց մենք տես­նում ենք այ­սօր էլ քա­ղա­քա­ցուն, ակ­տի­ւիս­տին (գոր­ծի­չին) ճա­ղե­րի ե­տե­ւում:

Հաս­կա­նում եմ՝ այս պա­հին խո­ցե­լի եմ, ո­րով­հե­տեւ մենք ա­ռիթ ու­նե­ցել ենք թէ՛ վար­չա­պե­տի, թէ՛ երկ­րի նա­խա­գա­հի ու­ղերձ­ներ լսե­լու, ո­րոնք երկ­րի փո­փո­խու­թեան, ա­ռաջ գնա­լու ու­ղերձ­ներ ու­նէին ի­րենց մէջ եւ, այ­նո­ւա­մե­նայ­նիւ, Հա­յաս­տա­նի ի­րա­կան պատ­կե­րը վայ­րէջ­քա­յին է: Հի­մա ու­զում եմ հա­ւա­տալ, որ քա­ղա­քա­կան գի­տակ­ցու­մի եւ պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թեան մի մա­կար­դա­կի ենք հա­սել, որ­տեղ իշ­խա­նու­թեան կող­մից գի­տակցւում է մեր ներ­կա­յի ան­հե­ռան­կա­րայ­նու­թիւ­նը: Ես ի­րա­ւունք չու­նեմ չհա­ւա­տա­լու, ոչ միայն ես պի­տի հա­ւա­տամ, այլ նաեւ հա­ւա­տա­լու է­ներ­գիան հան­րու­թեա­նը փո­խան­ցեմ: Հա­ւա­տում եմ մեր ո­րա­կեալ տե­սա­կին, թէեւ ներ­կայ հա­մա­կար­գի կող­մից մեր­ժո­ւած է, բայց մենք ու­նենք այդ տե­սա­կը: Մենք մտնում ենք իշ­խա­նու­թեան մէջ այդ տե­սա­կի դու­ռը բա­ցե­լու հա­մար՝ պրո­ֆե­սիո­նալ­նե­րի (ար­հես­տա­վարժ), գրա­գէտ­նե­րի, քա­ղա­քա­ցի­նե­րի, պե­տա­կա­նու­թեան գի­տակ­ցում ու­նե­ցող­նե­րի, ար­ժէք­նե­րի յե­ղա­փո­խու­թեան հա­մար պատ­րաստ մարդ­կանց: Չ­հա­ւա­տա­լը, կար­ծում եմ, ա­պա­տիկ է, կոր­ծա­նա­րար: Փոր­ձենք ար­դիւ­նա­ւո­րել մեր հան­րու­թեան մէջ կու­տա­կո­ւած սպա­սու­մի է­ներ­գիան:

Զ­րու­ցեց՝ ՍԻՐԱՆՈՅՇ ՊԱՊԵԱՆ